ху - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
Электронлӑ версине тума хутшӑннӑ: Алина Иванова, Михаил Саркӑмӑл, Николай Плотников, Иван Иванов, ...
Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
то же, что хыв, класть, накладывать. Сятра. Пĕр арăм çăпата ăшня сĕлĕ хуса, тет те, туртса пырат, тет. В. Олг. Кăмака ху, класть печь. Пшкрт. Торайсам тырă хуса каяччă (везут). N. В Б. Карачкине говорят: навос хуас, а в В. Олгашах: навос тиес. || Ставить. Панклеи. Пăлтăртан тавăрнсан çак старик çăнăха сĕтпе çупа çăрчĕ те, пĕр пашалу туса кăмакана хурĕ. N. Икĕ пăт салат хурăм. N. † Салат хурăм ерипе. || Метать стог. Ой-к. Вара Иван çĕлен пуçне касса татрĕ те, копаласа вуникĕ купа капан хуса хăварчĕ, тет. || Вить (гнездо). Янгильд. Мĕн пор кайăксем те хĕпĕртесе йорласа, йăва хуса, çурă кăлара поçлаççĕ. || Заносить. N. Вăрçă патĕнче юр пит нумай хунă, теççĕ. Якейк. Пӳрте йор хуса лартнă (занесло). Ib. Çол çинче йор хуса лартнипе çӳремелли та çок. || Наливать (чай, молоко). Пшкрт. Сятра. Сивĕ шу хуса лартаччă, тет, коршока çăлтан, хôл ăшшине лартаччă, тет, каран. || Снимать. Янгильд. Пăшалне хулпуççи çинчен хурĕ те, мулкача тĕлесе çатлаттарчĕ. || N. Сан ачусем пурте хуна хунă. || Приносить жертву покойнику. Изванк. Хăнасем килсен, чи малтан икерчĕсемпе, çӳхӳсемпе хурĕç (поминки). Ib. Хайхи тьыха ашне пĕçерсе, киле йăтса тавăрăнчĕç те, хурантан ашне туртса кăларса, пурте - пĕрер хут пĕчик чашăк çине хурĕç. Унччен те пулмарĕ, кăнтăрла пĕçернĕ сурăх ашне, чăх ашне, така ашне чашăкпа сĕтел çине лартса, çав пӳртре миçе çин пур, çавăн чул валĕ турĕç. Пĕри алăк патне, пĕр пушă сăра хуран лартса, ун çумне пичке пуçласа ăсса килнĕ сăрана шăпанпа лартрĕ. Ыттисем вара çав хурана харпăр хăй аш пайне таткаласа, сăрапа пĕрле: санăн ăвăнта пултăр, ĕç те çи, эпир сана асăнăпăр, эсĕ пире ан асăн, мĕн панине илмесĕр пăшăрханса ан тăр, ыррине çавăрса кил, усала карта хыçне çавăрса яр, тесе пурте хурĕç. ЧС. Çисе тăрансан ĕçтеркелерĕç те, вара хума тапратрĕç (на похоронах). Ст. Шаймурз. Турăран ырлăх антăр, этемрен сиплĕх пултăр, аминь, ху. (Из моления).