никĕс - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
Электронлӑ версине тума хутшӑннӑ: Алина Иванова, Михаил Саркӑмӑл, Николай Плотников, Иван Иванов, ...
Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
(н'игэ̆с), основание, фундамент. Магн. М. 88. Мол никĕс, тырпол никĕс, вăйлăх-чĕрлĕх никĕс. Шорк. Никĕс [четыре стула по четырем углам избы с положенными на них первыми бревнами (первым венцом]. Сред. Юм. Никĕс — палккăсĕм çине (на балки) чăн малтан хôралт лартма пуçланă чухне хуракан тĕпĕнчи пĕренесĕм. Изванк. Пӳрт никĕсĕ çирĕп лартăр. (Из моленья). Ст. Чек. Пӳрт хăпартнă чухне никĕс чӳклеççĕ; хĕр-сурт. Вотлан. Кăмака айĕнче хытнă куккăль выртать. (Кăмака никĕсĕ). СПВВ. ИА. Пӳрте пураччен малтан никĕсне хураççĕ. Пӳрт никĕсĕ тĕреклĕ пулсан, пӳрт нумая пырать. N. Уç, уçмасан пӳрт никĕсне туртап, тет. ФТТ. Пӳрт мăкланă чух никĕс айне укçа хурсан, çав пӳрт телейлĕ, пуян пулать. Нюш-к. Çурçĕрччин, алтан автиччен, никĕссем вырнаçтарса, çуррине тунăччĕ (церковь), тет. Тюрл. Никĕс хотăмăр, положили фундамент (деревянный). Ib. Уччилĕшĕн чол никĕс. Персирл. Никĕс хурас (первые бревна избы). КС. Никĕс — 1) кряжья, которые кладут в основание дома, 2) каменный фундамент.