Шырав: вăйлан
Чăвашла-вырăсла словарь (1982)
1.
крепнуть, становиться сильным, крепким, здоровым (физически)
эсĕ питĕ вăйланса кайнă-çке! — каким ты стал сильным!
2.
упрочиваться, крепнуть, становиться сильным, мощным, могучим
пирĕн çĕршыв вăйлансах пырать — наша страна становится все могущественнее
3.
усиливаться, крепчать
становиться более сильным, крепким, значительным
çил вăйланать — ветер крепчает
кăнтăрла шăрăх вăйланать — днем жара усиливается
4.
становиться богатым, зажиточным, состоятельным
хуласем вăйлансах пыраççĕ — города становятся богаче
то же, что вăйлан
Чăвашла-вырăсла словарь (1919)
мышца
вăй патăр — Бог на помочь!
вăйлă — сильный
вăйсăр — бессильный
вăйпа — силом
вăйпа туртса илнĕ — отняли силом
вăйлă çын — силач
вăйĕ вăрăм тунайăн пек — силишка, что у комаришки
вăй çитменнине ан тапăн теççĕ — не нападай на того, на кого сил не хватит
вăйран ытлашшине ан ĕçле — не берись за непосильное
вăйлан, вăйлăлан —усиливаться
вăйлăлат, вăйлат — усилить; усиливать
Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
усиливаться. См. вăйлан. В. Олг.
стать сильным, крепким, состоятельным, окрепнуть, разбогатеть. См. вăйлăлан. Ала 5. Пурăнсан-пурăнсан, вăл вăйланса карĕ, тет те, шухăшларĕ, тет, киле кайма. Качал. Çак тăлăх ачасем, пурăнсан-пурăнсан, вăйланса çитрĕç (окрепли), тет.
Вырăсла-чăвашла словарь (2002)
глаг. несов. (ант. слабеть)
çирĕплен, тĕреклен, вăйлан, вăй ил; наша дружба крепнет пирĕн туслăх çирĕпленсе пырать
глаг. сов.
аталан, вăйлан, ӳс, ӳсĕмлен; мальчик развился физически ачан ӳт-пĕвĕ тĕрекленнĕ
глаг. сов.
1. 1 и 2 л. не употр. салан, сирĕл; саланса кай, сирĕлсе пĕт; новость разошлась повсюду çĕнĕ хыпар пур çĕре те саланчĕ
2. с кем уйрăл, уйрăлса кай; супруги разошлись упăшкипе арăмĕ уйрăлнă
3. вăйлан, асса кай, алхасса кай; буря разошлась вовсю тавăл акăш-макăш алхасса кайрĕ
глаг. несов.
1. ӳс, çитĕн, ӳссе пыр; дети быстро растут ачасем хăвăрт ӳсеççĕ
2. 1 и 2 л. не употр. ӳс, хуна; в саду растут вишни, сливы садра чие, слива йывăççисем ӳсеççĕ
3. 1 и 2 л. не употр. (син. развиваться) ӳс, аталан, пысăклан; город растёт на глазах хула куç умĕнчех ӳссе сарăлать
4. ӳс, вăйлан; талант поэта растёт сăвăç пултарулăхĕ ӳссе пырать
глаг. сов. (ант. ослабеть)
вăйлан, ӳс; ветер усилился çил вăйланчĕ
Вырăсла-чăвашла словарь (1972)
что сов., удесятерять несов. вунă хут ӳстер, вăйлат, пысăклат; удесятериться 1 и 2 л. не употр. сов., удесятеряться несов. вунă хут вăйлан, пысăклан (энерги).
, -плись, -пишься сов. укрепляться несов. тĕреклен, çирĕплен, вăйлан, патмарлан, çирĕпленсе, тĕрекленсе пыр (çит).
несов., усилиться сов. вăйлан, хăватлан, тĕреклен, арасланса кай (суран).
Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)
сов. ӳс, çитĕн, вăйлан, скреплен, тĕреклен; число домов возросло çуртсен шучĕ ӳсрĕ.
несов. çирĕплен, тĕреклен, вăйлан, вăй ил, сывал.
несов. (о ветре, морозе) вăйлан (çил), шăнт, хăватлан, хаярлан (сивĕ).
сов. 1. (о чертах лица) шĕвĕрĕл, шĕвĕрлен, шĕвĕрленсе кай; 2. (стать болев чувствительным) çивĕчлен, пит туякан (е сисекен) пул; зрение обострилось куç-пуç çивĕчленнĕ; 3. (стать более тяжёлым) вăйлан, араслан; болезнь обострилась чир арасланчĕ; 4. (стать более напряжённым) çивĕчлен; классовые противоречия обострились классен хирĕçĕвĕсем çивĕчленнĕ.
сов. 1. (стать более прочным) тĕреклен, тăматлан, çирĕплен, вăйлан, вăй ил; лёд на реке окреп çырмара пăр çирĕпленнĕ; 2. (стать здоровым) тасал, вăйлан, тĕсел; 3. (усилиться) вăйлан, хăватлан; ветер окреп çил вăйланнă.
сов. 1. (ыйхăран) вăран, çывăрса тăр; проснуться внезапно сасартăк вăранса кай; 2. перен. вăйлан, тул, çĕклек, чĕрĕл (шухăш-кăмăл); в нём проснулся гнев унăн çилли тулса килчĕ.
сов. 1. (раскрутиться) сӳтĕл, тăсăл; конец верёвки развился вĕрен вĕçĕ сӳтĕлнĕ; 2. (вырасти, окрепнуть) аталан, ӳс, çирĕплен; 3. (широко развернуться) ӳс, аталан, сарăл; развилась художественная самодеятельность художество пултарулăхĕ аталанчĕ; 4. ӳс, вăйлан, пысăклан; при спуске с горы развилась большая скорость сăртран аннă чух хăвăртлăх хытă ӳсрĕ; 5. (созреть духовно, умственно) тăн ил, аталан; ребёнок развился быстро ача часах тăн илчĕ.
сов. 1. (уйти в разные стороны — о многих) салан, саланса кай (е пĕт), сарăлса кай; 2. (развестись — о супругах) уйрăл; 3. (рассеяться) саланса (е сирĕлсе) пĕт, уçăлса кай; тучи разошлись пĕлĕтсем саланса пĕтрĕç; 4. перен. (разгладиться) якал, çухал, пĕт; морщины разошлись пĕркеленчĕксем пĕтрĕç; 5. перен. уйрăлса кай, пĕр пек ан пул, ан килĕш; мнения разошлись шухăшсем пĕр пек пулмареç; 6. (разъединиться) сӳтĕл, уйрăл, уйрăлса кай; швы разошлись çĕвĕсем уйрăлса кайнă; половицы разошлись урай хăмисем уйрăлса кайнă; 7. (оказаться распроданным) сутăнса (е саланса) пĕт; весь тираж книги быстро разошёлся кĕнекен пĕтĕм тиражĕ хăвăрт сутăнса пĕтрĕ; 8. (не встретиться) ылмаш пул, ан тĕл пул, тĕл пулмасăр иртсе кай; 9. (раствориться, растаять) ирĕл, ирĕлсе пĕт; сахар разошёлся сахăр ирĕлсе пĕтрĕ; 10. (усилиться — об осадках) вăйлан, вăйланса кай; дождь разошёлся çумăр вăйланчĕ; 11. перен. (развеселиться) хĕрсе кай, хĕрсе тума тытăн; он разошёлся и так плясал! вăл хĕрсе кайрĕ те питĕ вăйлă ташларĕ!; 12. (приобрести скорость) хытă кай, хытă кайма тытăн, хăвăрт кай; автомобиль разошёлся автомобиль хăвăрт кайма пуçларĕ.
несов. 1. ӳс, çитĕн, аталан; 2. (увеличиваться количественно, в размерах, в объёме) пысăклан, ӳс, хăпар, нумайлан, мăнлан; цены росли хаксем ӳснĕ; город рос вместе с заводом хула заводпа пĕрле ӳснĕ; 3. (усиливаться, крепнуть) вăйлан, çирĕплен; 4. перен. (совершенствоваться) аталан, лайăхлан, ăслăлан; 5. (иметься — о растениях) ӳс, пул; в тундре растут мхи тундрăра мăксем ӳсеççĕ.
сов. 1. (стать более широким) сарăл, сарăлса кай, анлăлан; 2. (увеличиться в числе, объёме) аслан, пысăклан; дыра расширилась шăтăк асланчĕ; 3. (распространиться) сарăл, вăйлан; ◇ глаза расширились куçсем чарăлса кайрĕç.
сов. 1. çăрал, çăралан; туман сгустился тĕтре çăралчĕ; (о темноте, сумерках) тĕттĕмлен, вăйлан; сумерки сгустились каç ĕнтрĕкĕ вăйланчĕ; 3. (сосредоточиться во множестве) пухăн, каплан; облака сгустились пĕлĕтсем капланса килчĕç.
сов. 1. (стать большим по количеству) йышлан, аслăлан, сарăл, пысăклан, ӳс, нумайлан, арасланха пыр; заработок увеличился ĕç укçи ӳсрĕ; 2. (усилиться) вăйлан, тĕреклен, çирĕплен, хăватлан; опасность увеличилась хăрушлăх вăйланчĕ.
сов. 1. (увеличиться вдвое) икĕ хут ӳс (е нумайлан, пысăклан); 2. (усилиться) вăйлан, тĕреклен, ӳс.
сов. 1. (укрепиться) тымарлан, тымар яр, тымар ярса тĕреклен; 2. перен. (внедриться) çирĕплен, тĕреклен, вăй ил, тĕплен, вăйлан.
сов. 1. прям. и перен. çирĕплен, тĕреклен, аталан, вăйлан, патмăрлан; здоровье укрепилось сывлăх çирĕпленчĕ; 2. воен. çирĕплен, çирĕпленсе лар, çирĕп вырнаç; рота укрепилась около моста рота кĕпер патĕнче çирĕпленсе ларчĕ.
сов. 1. (стать прочным) çирĕплен, тĕреклен, вăйлан, хыт, çирĕпленсе çит (е лар); 2. за кем-чем (прочно утвердиться, установиться) çирĕплен, çирĕпленсе лар, вырнаç.
сов. вăйлан, тĕреклен, вирлĕлен, хăватлан; ветер усилился çил вăйланчĕ.
сов. пысăклан, йывăрлан, вăйлан, нумайлан, тимлĕлен.
Чăвашла-тутарла словарь (1994)
көчәергә
Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки
[voj]
forto, povo
ал-ура вăйĕ — fizika forto
вăй çитнĕ таран — laŭeblo, laŭ fortoj
вăй пухса илсе малалла кайрăмăр — post kunmeti la fortojn ni iris plu
саккун вăйа кĕчĕ — la leĝo ekhabis povon
куç вăйĕ — vidkapablo
лаша вăйĕ — ĉevala povo
вăй патăр! — bonan laboron! (saluto al laborantaj homoj)
вăй-хăват — forto, energio, povo
вăй-хавал — spiritforto, entuziasmo, vivenergio
вăй-хал — forto kaj sano, vivenergio
вăйлă — forta, fortika
ĕнер ирпе вăйлă çумăр çуса иртрĕ — hieraŭ matene pluvegis
вăйлан — fortiĝi
вăйлат — fortigi
вĕсем пире вăйпа сĕтел хушшине лартрĕç — ili nin altabligis perforte, ili nin sidigis ĉe la tablon
вăйсăр — senforta, malforta
вăйсăрлан — malfortigi
вăйсăррăн — senforte, malforte, senpove, apenaŭ
вăйăм — iflluo, aŭtoritato, efiko
вăл вăйăмне çухатнă — li perdis la aŭtoritaton
Çавăн пекех пăхăр:
вăйлăлат вăйлăн вăйлăх вăйламас « вăйлан » вăйлантар вăйлану вăйлат вăйлаттар вăйлату 2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.
2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.
2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.
2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.
2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.
2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.
2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.
2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.
Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.
Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.
RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.
Куçармалли счётсем:
Yoomoney: 41001106956150
