кĕмсĕр
подражание грохоту, громыханию
аслатикĕмсĕр туни илтĕнет — слышатся раскаты грома
кĕмсĕрр, кĕмсĕр-кĕмсĕр — усил. от кĕмсĕр
витре кĕмсĕр-кĕмсĕр туса ӳкрĕ — с грохотом упало ведро
кĕмсĕрт
то же, что кĕмсĕр
кĕмсĕр
неизв. сл. в заумной песне. См. йĕкĕл.
кĕмсĕр
кĕмсĕрр (к'ӧ̆мзӧ̆р, кэ̆мзэ̆р, -рр), подр. отдаленному грохоту. N. † Тумпарласен (назв. сел.) хуп кĕпер кĕмсĕр-кĕмсĕр (удвоение) тăват, ерипе. (Последнее слово — песенное присловье). Рак. Кĕмсĕр тăвать — çĕмĕрет. (Пăшал). СТИК. Аслати кĕмсĕрр! тăват та, унтан тăнкăр-тăнкăрр! туса каят. Ib. Кĕпер урлă каçнă чух кĕпер кĕмсĕрр! туса юлат.
кĕмсĕр-кемсĕр
(кэмзэ̆р), подр. неодинаковому грохоту («звук смешанный; звук, не похожий на тот, который слышится, когда предмет падает плашмя. Если предмет упал «кĕмсĕр-кемсĕр», то он упал сперва так, потом свалился на другой конец или бок, и всё это вместе будет «кĕмсĕр-кемсĕр»). СТИК. Пăлтăрта маччаçинчен пĕр вут-сыппи (полено) кĕмсĕр-кемсĕр ӳкрĕ; Ib. Ӳсĕр çын такăнчĕ те (запнулся), лаххан умне (перед лоханью) кĕмсĕр-кемсĕр! туса ӳкрĕ. Сред. Юм. Кĕмсĕр-кемсĕр — стук многих больших предметов, когда они падают. Толст. Астумасăр мачча каштине (на чердаке) перĕнсе такăннă та, кĕмсĕр-кемсĕр! тутарнă (он). Утăм № 1,7. Шăлтăр-шалтăр! (стук), кĕмсĕр-кемсĕр! (грохот) сĕтелли тӳнчĕ. N. Кĕмсĕр-кемсĕр! кайсă ӳкрĕм (напр. на доски, от удара). N. Кĕмсĕр-кемсĕр! йăваланса анчĕ, ĕçрĕнсе (= ĕçĕрĕнсе) (бревно, по «кашта»).
шăлтăр-шалтăр
подр. сильному, громкому стуку. Сред. Юм. Шăлтăр-шалтăр, стук от деревянных чашек, ложек и т. д. Шорк. Пĕр урапа йывăç чашкă шăлтăр-шалтăр тăкса ячĕ. Утăм. Шăлтăр-шалтăр! кĕмсĕр-кĕмсĕр! сĕтелли тӳнчĕ. || Ск. и. пред. чув. 71. Нарспи икĕ витрипе шăлтăр-шалтăр килет-çке. ГТТ. Шăлтăр-шалтăр (рубка леса). Толст. Çӳлте ман пуç тĕлĕнчех темĕскер шăлтăр-шалтăр-р-р!.. тутарса кайрĕ. Чем люди живы. Алăк хăлăпĕ шăлтăр-шалтăр тунă. || Подр. падению досок. КС. Пӳртӳм хăмисем шăлтăр-шалтăр туса ишĕрĕлсе анчĕçĕ. || Альш. Ытти пекех типшĕм те хыткан кăна питлĕ, çинçе шăлтăр-шалтăр шăм-шаклă çынсемех. Ib. Шăлтăр-шалтăрах калаçмас (не говорит необдумаино).
шăттă-шаттă
подр. звуку, который получается, когда ломают забор. СТИК. Хӳмене пăснă чухне шăттă-шаттă (не сильный звук?), кĕмсĕр-кемсĕр, шатăр тутараççĕ.
йĕкĕл
неизв. сл. заумной песне. Собр. Йĕкĕл терĕм, йĕкел терĕм, йĕлме касрăм йĕнче кура, кура майри, Питĕр майри шăпар майри кĕмсĕр тӳре тӳр сĕмсĕр ылтăн купăс кăмăлсăр. Байгул. Йĕкĕл терĕм, йĕкĕлтерĕм пĕлме касрăм. (Уяв юрри).
Çавăн пекех пăхăр:
кĕмпĕр кĕмпĕрр кĕмпĕртет кĕмпĕртеттер « кĕмсĕр » кĕмсĕр-кемсĕр кĕмсĕркке кĕмсĕрлен кĕмсĕрт кĕмсĕрт-кемсĕрт