Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

кукăрлат

то же, что кукăрт

кукăрт

1.
делать кривым
— перевод зависит от контекста:
искривлйть, загибать, сгибать и т. д.
пăта кукăрт — загнуть гвоздь
пӳрнене кукăрт — согнуть палец
çурăма кукăрт — нагнуть спину
ыратни ăна кукăртсах лартнă — его скрючило от боли

кукăрт

2.
сворачивать, поворачивать (в другую сторону)

кукăрт

3. разг.
воровать, прикарманивать

кукăрт

4. перен.
придать другой оборот
повернуть по-другому
вăл ĕçе тепĕр майлă кукăртса хучĕ — он придал делу другой оборот

кукăрттар

понуд. от кукăрт

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

кукăрт

скривить

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

çыра

(с’ыра), черта, кон при игре в чиж. Хурамал. См. чиккарт карта. Изамб. Т. Тепĕри шăпапа ун хыççăнĕ, кукăрт ӳкнĕ тĕле каят та, çырана кӳртес тесе, ытса ярат. Ib. Унăн персе янă кукăртне шăпапа ун хыççăнĕ, çырана кӳртес тесе, ытса ярат. || Резец (инструмент). СПВВ. N. Çыра — пура пуранă чух тума çырса йĕр тăвакан хатĕр. ЩС. Çыра, для проведения параллельных линий. Питушк. Çыра — катка тумалли.

кукăрт

кокăрт, искривлять, сгибать. Шибач. Ашшĕ пучĕ (= пычĕ) те, çак пусăк хорăна тытрĕ те, нистан та (никак) кокăртимарĕ. N. † Маяк касма карăм та, пĕчик пуртăнă (= пуртта) тытса илчĕç, кукăр кутне кукăртрĕç. Орау. Пăтана кукăртса авса хунă та, çавна тӳрлетрĕм (отогнул). || Портить. || Свертывать в сторону. Альш. Капла тӳп-тӳрĕ кайсан, час тавăрăнаймăн, лерелле каяс кукăртса (надо пойти в направлении туда, свернув в сторону). Кан. Чăваш чĕлхине темле те кукăртса çырса хунă.

кукăрт

назв. палочки в игре. Изамб. Т. Шăпа тытсан (когда поконаются), çиеле тухни кукăрта малтан персе ярат.

куккăрт

(куккăрт) или кукăрт, палочка для игры в чиж. Алманч. Б. Куккăрт = мере. См. кукăрт.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

гнуть

глаг. несов.
1. что (син. искривлять; ант. выпрямлять) ав, авăнтар, кукăрт; гнуть проволоку пралука ав; гнутый гвоздь кукăр пăта
2. кого-что (син. пригибать) ав, тайăлтар, пĕкĕрт; буря гнёт деревья тăвăл йывăçсене авса антарать ♦ гнуть спину на людей çыншăн тертленсе ĕçле; он гнёт своё вăл хăйĕннех перет; гнуть в бараний рог хытă тыткала, пăркăчла

согнуть

глаг. сов.
ав, кукăрт, хуçлат; согнуть гвоздь пăтана кукăрт

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

выгнуть

сов. что ав, авăнтар, кукăрт, пĕкĕрт; выгнуть шею пуçа пĕкĕрт; (о птице) мăя кукăрт (хур-кăвакал); выгнуть спину пĕкĕрĕл.

гнуть

несов. 1. что ав, кукăрт, авăнтар, пĕкĕрт; гнуть дугу пĕкĕ ав; гнуть полозья тупан ав; 2. к чему и без доп., перен. разг. пăр, çавăр (сăмаха) куда он гнёт? ăçталла пăрать-ши вăл сăмахне?; ◇ гнуть горб (или спину) йывăр ĕçле; гнуть шею (или спину) перед кем-л. тархасла, ыр пуласшăн тăрăш; гнуть в дугу (или в три дуги), гнуть в бараний рог кого-л. пăхăнтар, итлекен ту; гнуть свою линию ху шухăшланă пек ту, хăвăннех тытса пыр.

загнуть

сов. что хуçлат, хутлат; ав, кукăрт, тавăр; загнуть угол страницы страница кĕтессине хуçлат; загнуть гвоздь пăта кукăрт; загнуть рукава çанăсене тавăр.

изогнуть

сов. кого-что ав, кукăрт, аврăçтар; изогнуть доску хăмана аврăçтар.

искривить

сов. что 1. (сделать кривым) кукăрт, ав, аврăçтар, чалăштар; искривить гвоздь пăтана кукăрт; 2. (черты лица) пăр, искривить чалăштар, пăс; искривить губы тутана пăр.

кривить

несов. что чалăштар, пăрнăçтар, кукăрт; ◇ кривить душой суй, ултала; кривить рот йĕрĕн.

повернуть

сов. 1. кого-что пăр, çавăр, парса (е çавăрса) хур (е ларт), кукăрт; повернуть кран самовара сăмавар кранне пăр; 2. кого-что и без доп. (при движении) пăр, пăрăн, çавăр, сул; повернуть направо сылтăмалла пăрăн.

погнуть

сов. что ав, кукăрт, пĕкĕрт.

покорёжить

сов. что, разг. 1. (погнуть, поломать) авăнтар, кукăрт, чалăштар, пăсса пĕтер; 2. что, безл. (покоробить от сырости) аврăçлантар, чапраслантар, кункăрашкалантар.

покривить

сов. что чалăштар, кукăрт; ◇ покривить душой суй.

скривить

сов. что чалăштар, пăрнăçтар, кукăрт.

согнуть

сов. 1. что ав, кукăрт; согнуть проволоку пралук ав; 2. что (шею, спину) ав, пĕк, пĕкĕрт; (конечности) хуçлат; согнуть руку в локте алла хуçлат; согнуть ногу в колене ура хуçлат; согнуть пальцы пӳрнесене чăмăрла; 3. кого-что (сгорбить) ав, пĕкĕрт, курпунлат; время согнуло его ăна вăхăт курпунлатнă; 4. кого-что, перен. (сломить силу, покорить) ав, хус; горе согнуло его ăна хуйхă хуçрĕ; ◇ согнуть голову пуçа ус; согнуть в бараний рог см. бараний; согнуть в дугу (или в три дуги), согнуть в три погибели; 1) (тело) кĕлеткене ав (е пĕкĕрт); 2) ав, пăхăнтар, куçран пăхтар.

Çавăн пекех пăхăр: