Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

ламчăр

то же, что лачăр

лапчăр

то же, что лачăр

лачăр

1.
то же, что лачăрт

лачăр-лачăр —
1) усил. от лачăр 1.
ура айĕнче пылчăк лачăр-лачăр тăвать — грязь чавкает под ногами
2) грязный; вязкий
лачăр-лачăр çул — грязная-прегрязная дорога

лăчăр

то же, что лачăр

лăчăр-лачăр

1.
подражание неравномерному хлюпанью, чавканью

лăчăр-лачăр

2.
подражание скрипу, треску
айĕнчи пукан лăчăр-лачăр тăвать — стул под ним поскрипывает

лăчăр-лачăр

3.
расхлябанный, разбитый, расшатанный
скрипучий
лăчăр-лачăр тенкел — расшатанная скамейка
лăчăр-лачăр хапха — скрипучие ворота

лăчăр-лачăр

4.
грязный
вязкий
лăчăр-лачăр çул — грязная дорога

лăчăрт-лачăрт

то же, что лăчăр-лачăр

лечĕр

то же, что лачăр

лĕчĕр

то же, что лăчăр

лĕчĕр-лечĕр

то же, что лăчăр-лачăр

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

навос тăк

навозить. Б. Олг. Çор аки сохаласассăн, навос тăкас полат орпа акмашкăн. Сёт-к. Лăчăр-лачăр орапи, навос тăкма йорĕ-ши.

лачăр

(-ζ’ы̆р), подр. хлюпанью. Юрк. † Лачăр-лачăр лачака кăвакал кӳлли пулайрĕ. СТИК. Лачакана хăрах ура карĕ те, лачăрр! анса карĕ (с каким-то звуком воды, вытесняемой ногой). Та же фраза и в Сред. Юм.

лăчăр

(лы̆џ̌ы̆р, лы̆ζ’ы̆р), подр. звуку обильно смазанной телеги. Б. Олг. Ыр çын орапи тикĕт сĕрсе (или: çу сĕрсе) лăчăр, лăчăр, лăчăр, лăчăр! тесе каят. || Подр. звуку расшатанной двери. Кн. для чт. 47. Алăкĕ начар пиркипе уçса хупкаланă чухне лăчар! тукаланă. || Подр! хлюпанью. Орау. Улăм айне шыв кĕнĕ, пĕртте çӳреме çук, ура айĕнче лăчăр-лăчăр! анчах тăвать. || Подр. выжиманию воды. Шорк. Кĕпине пăрнăçеммĕн лăчăр! шыв тохать. Ib. Питĕ вăйлă хăй; йĕпе кĕпене лăчăр-р! пăрать те, типĕтсех ярать. См. МКП 89. || Слово это употреб. в одной детск. игре (зн. неясно). Сред. Юм. Лăчăрр кошак-кайăк! [Шăрпăк чикмелле вылянă чохне пĕлекенни (который узнает, у кого палочка) камра шăрпăк пôррине пĕлмесен, çапла калаççĕ].

лăчăр-лачăр

подр. неодинаковому скрипению. Сред. Юм. Çын тиенĕ ôрапа лачăр-лачăр! туса пырать. || Расхлябанный. Сам. 76. Лăчăр-лачăр урапа тайкаланать туллипе. Сред. Юм. Лăчăр-лачăр ôрапа = начар ôрапа. Кр. Чет. † Лачăр-лачăр орапи навос тăкма йорĕ-ши? (о старой телеге). Орау. † Лăчăр-лачăр урапа çĕмĕрлессĕн туйăнать. (Туй юрри). Ib. Ку лăчăр-лачăр кăнчалаççипе ним арлас килмеçт! Ку арçынсем пирĕн хĕрарăм старăсти анчах пулса пурăнаççĕ (только любят распоряжаться). || Грязный (хлюпающий). Орау. Лăчăр-лачăр çулпа ăçта каян халĕ? N. † Лăчăр-лачăр лачака кăвакал кӳлли пулайрĕ.

лăчăрти-лачăр

подр. тряске на ухабах. Ир. Сывл. 40. Лăчăрти-лачăр сулăнк пуçланчĕ. Тут пошло дребезжанье на ухабах. См. МКП 126.

лĕчĕр-лечĕр

(л’э̆ζ’э̆_р-л’эζ’э̆_р), подр., выраж. более тонкйй звук, чем „лăчăр-лачăр“. Якейк. Лĕчĕр-лечĕр — звук тоньше, чем лăчăр-лачăр. Ib. Орапа лĕчĕр-лечĕр тăвать. СТИК. Çук, вăл пултармалли çын мар, пит лĕчĕр-лечĕр (= тĕрексĕр; начар тунă тенкел пек). Ib. Ку стел пит лĕчĕр-лечĕр, час саланĕ. N. Лĕчĕр-лечĕр кун ури. У него слабые ноги. КС. Лĕчĕр-лечĕр (шăм-шак).

мăйçа

(-з’а), удавка. СПВВ. КЕ. Чăхсем çăмарта тунă çĕре е йыт иленсен, е кушак иленсен, шăтăк умне: çав шăтăкран кĕрсенех, çаклантăр, тесе, пăявран мăйçа туса хураççĕ. Мăйтăк-майтăк, подр. звукам, издаваемым живодрягущим (расхлябанным) предметом. Сред. Юм. Кив пôкăн çине ларсан, хôскансаннах, пôкан мăйтăк-майтăк! тăвать. Ib. Мăйтăк-майтăк çиç тăват! (Если дотронуться до старого предмета и он, от качки, издаст такие звуки, которые показывают его нетвердость, то говорят так; напр., про старую деревянную кровать). Ib. Мăйтăк-майтăк = нăйтăк-найтăк. См. лăчăр-лачăр.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

поскрипывать

несов. чем и без доп. лăчăртат, лĕчĕртет, лăчăр-лачăр ту; чĕриклет, кăчăртат; телега поскрипывает урапа лăчăртатса пырать; снег поскрипывает под ногами утнăçемĕн юр чăкăртатса пырать.

Çавăн пекех пăхăр: