Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

ларкăч

1.
сиденье
автомашина ларкăчĕ — сиденье автомашины
малти ларкăч — переднее сиденье
çемçе ларкăч — мягкое сиденье
чуччу ларкăчĕ — сиденье качелей

ларкăч

2.
седло (мотоцикла, велосипеда)

ларкăч

3.
козлы, облучок
çуна ларкăчĕ — облучок санĕй
ларкăч çине лар та тилхепе тыт — садись на козлы и правь лошадьми

мехеллĕ

удобно
мехеллĕ ларкăч — удобное сиденье

ӳрече

1.
грядка, грядиль (телеги)
аялти ӳрече — дрожина (часть телеги, связывающая переднюю ось с задней)
çиелти ӳрече — верхние грядки телеги
ӳречесĕр урапа, ларкăч пур та турти çук. (Вело). — загадка Что за телега без грядилей: с облучком, но без оглобель. (Велосипед).

ларчăк

то же, что ларкăч

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

çивĕт

приспособление из веревки для подъема на дерево, род веревочной лестницы. Чертаг. Питушк. Çăл (борть) уçма хупарма çивĕт кирлĕ, она вĕрентен яваççĕ; ларса хупарма ларкăч хораççĕ, канас пулсассăн унăн çаклатса яма çеккĕл пор.

кĕлетке

(к'ӧ̆л'эт'к'э, ӧ̆ совсем мало заметно; _кэ̆л'э_ткэ), тело. КС. N. Е тата, лĕп (тепловатую) шыв туса, пуçĕсене те, кĕлеткисене те çăва-çăва янă вăл. || Туловище. Панклеи. Кĕлеткине (её) алăк солли çомне тăраттĕрç. (Сказка). ЧП. Кӳмме çинче кĕлетки, ларкăч çинче купарчи. Н. Карм. Юлхав çынна калаççĕ: кĕлеткипе кăна усăнса çӳрет! теççĕ. Чураль-к. Кĕлеткинчен хӳри вăрăм. (Чакак). || Внешний вид, внешность. Панклеи. † Чипер кĕлетке (туловище) томтир тиркет; пирн чипер мар, тиркемест— йорать пире хора постав. N. Калама та çук çакă хĕрсене, пит чипер сăнĕсем те, кĕлетки-çурăм(ĕ)сем те пит илемлĕ пулнă, тет. Шибач. † Вăрманта вăрăм йăвăçне шулчинченех палатпăр; хамăрпа варлă хĕрсене кĕлеткинчен палатпăр. Сĕт-к. Кĕлетки хӳхĕм (стройный высокий). Орау. Лашин кĕлетки пур та (корпусом ничего, но...), хăй питĕ хавшак (çемçе). N. † Çит хĕврилĕ хĕр куртăм; çит хĕврийĕ çитмĕл сум, алли-ури утмăл сум, хĕр кĕлетки хĕрĕх сум. СТИК. Кĕлеткине курас килмест. Мне и смотреть на него противно. Ib. Сĕтел кĕлетки тукаласа хунă. Сделал нечто похожее на стол. Сĕт-к. † Çын хорланă кĕлетки тин мохтава тохас çок. Кан. Çĕр çăтман кĕлеткӳне! (Бранит лошадь, которая испугалась пеньков). М. Тув. Кĕлетки-çурăм çурта пек. || Вид, фигура, изображение, статуя, отпечаток, идол. Изамб. Т. Эй, кĕлетке (идол), çавна та пĕлместĕн! Истор. Вăрманта кĕлеткесем патĕнче вĕсем пĕр сӳнтермесĕр вут çунтарса тăнă. N. Этем ăсталаса кĕлеткене кӳнĕ (обделанный в виде...) чул. ДФФ. Амăшĕ, чирлĕ ачине вилĕмрен хăтарасшĕн, юмăçсем вĕрентнĕ тăрăх, чирлĕ ачи вырăнне чустаран ача кĕлетки туса, ăна вилнĕ çынна тумлантарнă пек тумлантарса, шăтăка кайса пытаратьчĕ. Орау. Леш енче, шыв çине йăвăç кĕлетки (тени, фигуры) ӳкнĕ таран, кимĕпе çӳрени курăнмаçть. Альш. † Шурти шурă тунката — чисти этем кĕлетки. Т. VI. Кĕшерни каç салтака каяс ачасем шыв çине тăхлан шăратса яраççĕ те, пăшал (ружье) кĕлетки пек пулсассăн, салтака каяс пулат, теççĕ. Бгтр. Ĕлĕкрех, апат çисен, кĕлетке тума каятьчĕç. Юр таса çĕре каятьчĕç те, унта месерле выртса, кĕлетке (отпечаток) туса хăваратьчĕç; тепĕр кунне, ирех кайса, пăхатьчĕç. Камăн кĕлеткине йытă, е кĕрĕк (= кирек) мĕн таптанă, вараланă пулсан, çав вилет, тетчĕç. Халĕ пирĕн апла тума пăрахнă. (Вечером, в день рождества). Якейк. Кам та полин пăсăлсан, ора йохма ерсе кайсан, çăпан тохсан, тата ытти чирсем çынна тапăнсан, чостаран çын клеткисам, е поканя туса, чостаранах лашасам туса, вăлсене кӳлсе, пиçнĕ хăмлапа салатпа, тăварпа, салакайăк çăмартипа çăл котсене, вар вĕçсене кайса: çак тĕлтрен иртсе кайнă чох çакăнти шу, çакăнти киремет тытрĕ полĕ, тесе, прахаççĕ. Зап. ВНО. Алсăр, урасăр, кĕлеткесем ӳкерет. (Сивĕ). N. Эп те кĕлеткене (портрет, фотографию) ӳкерттерсе ярăп. Ск. и пред. 103. Илемсĕр пӳрт кĕлеткинчен пăрăнтарать сăн-пуçа, N. Ун çинчен (об этом) кунта алă кĕлетки (рисунок руки) те укерсе кăтартнă. || Привидение. Изванк. Çул çинче вилнĕ çынсем кĕлеткен он курăнччăр, тесе, хăшĕ пуçĕсене тутăрсемпе чăркарĕç. (Поминки). Срв. мĕлкĕ. || Портрет, фотографический снимок. N. Манăн çӳл енчи (верховых) чăвашсенĕн кĕлеткине (фотографию) илес килет. Юрк. Унтан тата кĕлеткесем (портрет, картины) тума тытăнсан, вĕсене те темĕн тĕрлĕ (замечательно) çырат, пит аван художник.

ларкăч

ларкăчă, то же, что ларкăç. Н. Седяк. Хĕрĕ (невеста) кӳме ăшăнче урисемпе хытă ларкăча тапса ларать.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

седло

сущ.сред.; множ. сёдла
1. йĕнер; сесть в седло йĕнер çине лар
2. (син. сиденье) ларкăч (велосипедăн, мотоциклăн)

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

забраться

-берусь сов., забираться несов. 1. вӑрттӑн кӗр, кӗрсе вырнаҫ; 2. хӑпар, улӑхса лар (ларкăч ҫине).

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

облучок

м. ларкăч.

седло

с. 1. йĕнер; 2. (сидение у велосипеда, мотоцикла) ларкăч; ◇ выбить (или вышибить) из седла ура хур, хавшатса хăвар.

сиденье

с. ларкăч; стул с кожаным сиденьем сăран ларкăчлă пукан.

стульчак

м. стульчак (уборнăйри шăтăклă ларкăч).

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

лар

[lar]
sidi (sidu), sidiĝi (sidiĝu)
пукан çине лар — sidiĝi sur seĝon
сĕтел хушшине лар — eksidi ĉe tablo
сĕтел хушшинче лар — sidi ĉe tablo
лармалли вырăн — sidloko
вĕçмеке лар — eniri aviadilon, enaviadiliĝi
каçхи пуйăспа ларса килтĕм — mi venis per la vespera trajno
килте лармастăп ĕнтĕ — mi ja ne povas sidi hejme
хĕвел ларать — sunsubiras
хакла ларчĕ — rezultiĝis multekosta
чечеке лар — disflori, ekflori
пĕтсе лар — finiĝi, neniiĝi, elĉerpiĝi
пулса лар — fariĝi (iu, io), transforimiĝi (en iu)
кĕрсе лар — veni kaj sidiĝi
çутаткăчĕ ахалех çунса ларчĕ — lampo lumis senutile, vane
ларкăч — sidilo
ларма — vespera kunveno, klaĉkunveno
ларт — planti, meti, instali
лару — kunsido
лару-тăру - situacio

Çавăн пекех пăхăр: