Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

икерчĕ

(икерч)
общее название жареных и печеных мучных изделий плоской формы:
блин и блины,
оладья и оладьи,
лепешка и лепешки и т. д.
кăвас икерчи — лепешки из кислого теста
çатма икерчи — блины
тăпăрчă икерчи — ватрушки с творогом
Иккĕн икерчĕ çиме лайăх, тăваттăн авăн çапма лайăх. — погов. Вдвоем хорошо есть блины, вчетвером — молотить.

пӳремеч

ватрушка, лепешка с открытой начинкой
çĕрулми пӳремечĕ — ватрушка с картошкой
тăпăрчă пӳремечĕ — ватрушка с творогом
повидлăллă пӳремеч — ватрушка с повидлом

тăпăрч

см. тăпăрчă
творог

тăпăрчă

(тăпăрч)

тăпăрчă

1.
творог

тăпăрчă

творожный
çуллă тăпăрчă — жирный творог
тăпăрчă пӳремечĕ — ватрушка с творогом
тăпăрчă икерчи — ватрушка с творогом
тăпăрчă хутаççи — мешочек для откидывания творога
тăпăрчă шывĕ — сыворотка

тăпăрчă

2. диал.
ватрушка

шыв

6.
обычно с определяющим словом
раствор, жидкость
амиак шывĕ — аммиачная вода (удобрение)
мăшкăлтăк шывĕ — помои
супăнь шывĕ — мыльный раствор
çăра шыв — пойло (для скота)
çĕве шывĕ — сыворотка
тăпăрчă шывĕ — сыворотка
тăвар шывĕ — рассол
юн шывĕ — 1) сукровица 2) мед. сыворотка

çĕве

молоко, квашенное на творог
çĕве турăхĕ — простокваша
çĕве тăпăрчă — мешочек для процеживания сыворотки
çĕве хутаççи — мешочек для процеживания сыворотки
çĕве шывĕ — сыворотка
çĕве яр — откинуть творог
çĕве юхтар — откинуть творог

çусăр

1.
постный, нежирный
обезжиренный
çусăр аш — постное мясо
çусăр тăпăрчă — обезжиренный творог
çусăр пулă — нежирная рыба

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сăпăр

(сы̆бы̆р), склизкий, скользкий; то же, что тăпăрчă сыворотка?

сăпăрчăклан

стать похожим на тăпăрчă, сыворотку, творог. НИП. Çĕпре е çăмарта пăсăлма тытăнсан: сăпăрчăкланнă, теççĕ.

сĕт шурри

творог? О сохр. здор. Тăпăрчă вăл — çăмарта шурри пекех, ăна сĕт шурри теççĕ.

çĕве

(с’э̆_вэ,) молоко, поставленное на квашение, чтобы оно свернулось. Трхбл. Çĕвене яр = тăпăрчă пулма яр. Çĕве шывĕ, сыворотка. Тăпăрчă шывĕ. Сред. Юм. Тип тытнă чохне сĕте ниçта хорса вырнаçтарма аптрап та эпĕ, çĕве ярап (= чăхăт тăвап, т. е. делаю сырцы). Ib. Сĕт пит нăмай та, чăхăт тăвас тесе, çĕве ятăм-ха (сделала творог). Н. Седяк. Çĕвĕ — тăпăрчă тума лартнă сĕт.

çĕве тăпăрчă хутаççи

мешок из редкой ткани для процеживания сыворотки. Капк. Çытăр пĕр çĕве тăпăрчă хутаççи тупрĕ те, 12 кукăльтен пĕрне илсе чикрĕ.

тăлăрчă

(ты̆бы̆рζ’ы̆), творог, из которого еще не стекла вода (назыв. Çĕве шывĕ). СТИК. Н. Седяк. Тăпăрчă, сырой творог. СПВВ. КЕ. Тăпăрчă — кĕвелнĕ сĕте хутаççа ярса шывне сăрăхтарсан, чăкăт тумалли хытти юлат. || Ватрушка.

тăпарччă

то же, что тăпăрчă.

кĕвĕлтер

понуд. ф. от гл. кĕвĕл. СТИК. Сĕте кăмакана, вĕретме тесе, лартрăмăр та, кĕвĕлтертĕмĕр ятăмăр (тăпăрчăланса кайнине калаççĕ). N. Эсĕ мана сĕте кĕвĕлтернĕ пек кĕвĕлтернĕ, тăпăрчă хытарнă пек хытарнă.

пӳремеç

ватрушка. СПВВ. Т. Пӳремеçе праçниксенче тулă çăнăхĕнчен пĕçереççĕ. СПВВ. ИФ. Пӳремеç вĕтӳвех те, анчах ун çине улма е тăпăрчă сарса хураççĕ. Шурăм-п. Инке тăпăрч икерчисем (пӳремеçсем) пĕçернĕ. Изамб. Т. Çĕр-улми пӳремеçĕ, тăпăртсă пӳремеçĕ. Сред. Юм. Пӳремеç тесе малтан çӳхетсе, сарса, çине паранк тӳнисĕм, тăпăрçсĕм сарса тунă çимĕçе калаççĕ.

икерчĕ

(иг'э_рџ̌э̆, и_гэ_рζ’э̆ в Пшкрт. _эҕä_рчэ̆), то же, что икерч. Сказки и пред. чув. 73. Нарспи ларать лаççинче икерчĕсем çуласа. Букв. Иккĕн икерчĕ çиме аван, тет, тăваттăн авăн çапма аван, тет. Шибач. «Икерчĕ» бывают: 1) йохтармалла икерчĕ, 2) тăпăрчă икерчи, 3) çĕр омли икерчи. В. Олг. Виды «икерчĕ»: тăпăртăс икерчи, паранкă икерчи. Ст. Чеч. Икерчĕ — 1) блины (= пĕлĕм); 2) лепешки из кислого ржаного теста; пекут на сковороде. Вомбу-к. Икерчĕ — тăпăрчăран икерчĕ тăваççĕ: пашалу чусти çинче те, хпарту чусти çинче те тăваççĕ. М. П. Петров. Икерчĕ — блин; салма икерчи — своеобразный блин; ума икерчи — ватрушка. || Кушанье, несколысо крупнее оладьев. Сред. Юм.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

ватрушка

сущ.жен.
пӳремеч, икерчĕ; ватрушка с творогом тăпăрчă икерчи

творог

сущ.муж.
тăпăрчă; ватрушка с творогом тăпăрчă икерчи

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

ватрушка

пӳремеч, тăпăрчă пӳремечӗ.

творог

тăпăрчă.

творожистый

тăпăрчă евĕрлĕ, тăпăрчă пек кĕвелсе ларнă.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ватрушка

ж. пӳремеч, тăпăрчă икерчи.

масса

ж. 1. физ. масса; 2. (смесь) масса, хутăш, çăрăлчăк; сырковая масса çăрнă тăпăрчă; 3. разг. (большое количество) пысăк йыш, нумай, туллиех (çын е япала); масса народу пит нумай халăх; 4. чаще мн. массы (народ) массăсем; трудящиеся массы ĕççыннисен массисем; 5. катрам, мăн кӳлепе, пысăк (е капмар) япала; впереди вырисовывалась тёмная масса здания умра çурт кӳлепи мăннăн курăнса тăнă; ◇ в (общей) массе ытларах (е йышлăрах) пайĕ.

сыворотка

ж. 1. (молочная) тăпăрчă шывĕ, çĕве шывĕ; 2. биол., мед. юн шывĕ, сыворотка.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

тăпăрчă

«творог»; тăпăрч шывĕ «сыворотка»; ср. мар. тувыpmыш «творог»; тувыртыш вӳд «сыворотка». По Рясянену, чуваши заимствовали из мар. яз. (TLT 269).

Çавăн пекех пăхăр: