Шырав: шăлăнса

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

2.
вытираться, обтираться
ал шăллипе шăлăн — вытереться полотенцем
шăлăнса типĕн — обтереться досуха

4. перен.
льстить
шăлăнса мухта — лицемерно хвалить, льстить

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

быть подметену. Ачач 12. Урайĕ шăлăнман. || Утираться, обтираться. N. Çав алшăллипех ун хыççăн урăххисем шăлăнсассăн... Альш. Вăл алшăллипе шăлăнмастăп. Хĕн-хур. Пурте çав пĕр алшăллипе кăна шăлăнса пурăннă. Сборн. по мед. Траххом пăсăк куçлă çывран таса куçлă çынна пĕр алшăллипе шăлăнса пурăнсан ерет. К.-Кушки. Иккĕн пĕр алшăлипе шăлăнма юрамас. Хура-мал. Сирĕн куç-харшийĕрсем йĕпкĕн-хура, халь шăлăнĕ эпир кайсассăн. Ст. Чек. Кăмака питне шăлсан, вилнĕ çыннăн куçĕ шăлăнат, тет. || Льстить. БАБ. Атте хайхи юмăçа шăлăнса каларĕ: „Çынна ырă сунатăн пулсан, пире те тархасшăн тасатса хăварсам (избавь от порчи)“. Шихаз. Пирĕн ăна илтсен, хайскерсене шăлăна пуçларĕç. N. Çыруне пит шăлăнса çырнă хăй (льстиво). Кан. Çĕрне пирĕн çие хăвар, — пырса шăлăнчĕ çыруçи. Çĕнтерчĕ 13. Йăвашшăн, шăлăнса. || Тереться. N. Кушак пуçĕпе ман ал çумне пырса шăлăнать. Кошка трется головою об мою руку. Орау. Пăх-халĕ ĕнтĕ, кушак пек шăлăнса çӳрет, тем пур ман çумра. N. Эсĕ ăна кирлĕ пултăн, вăл сан çумăнта шăлăнса çӳрет.

йăпшăн

(jы̆пшы̆н), притаиться; быть вкрадчивым. Полтава. Çĕрле вăрттăн, йăпшăнса, тăшман енне кайс' çӳрет («прокрасться в ночь ко вражью стану») Çутталла 71. Вĕтлĕх-чăтлăх айне кĕрсе ларчĕ. Çуна енелле йăпшăнса пăхать. Ст. Чек. Йăпшăн çӳре, йăпшăнса çӳре. Ходи тихо, не подавая повода сердиться на себя. КС. Йăпшăнчĕ. Приняла такую позу, чтобы можно было подкрасться. Сказки и пред. чув. 21. Вăйăра Чĕкеç енелле вăл йăпшăнать, сулăнать. СПВВ. МС. Ачам, вăл тухрĕ те, йăпшăнчĕ. N. Хăва тĕминчен йăпшăнса пăхса пырать. РЖСЗ. Вăл çемçе чĕлхепе йăпшăнса ыйтнă: халĕ ĕнтĕ эсир пирĕн туррăмăрсене, пĕтĕм халăх пуççапакан турăсене хисеплетĕр-е?... тенĕ. Шибач. Йăпшăнса каять (тихонько), никам кориччен. Янш.-Норв. Унччен те пулмарĕ, тепĕр аяккинчен курăк хушшисемпеле кашкăр йăпшăнса пыра парать. Сир. 23. Вăл сан умăнта йăпшăнса çӳрĕ (лебезит, «как подчиненный перед начальством»). (У КС. = незаметно, но будет выделяться). Янтик. Ха, кушак хӳмме çуммипе йăншăнса пырать! СПВВ. ФИ. Вăрттăн пĕшкĕнсе пынине: йăпшăнса пырат, теççĕ. СТИК. Хайхи Ванькка пирĕн уччиттĕл умĕнче тилĕ пек йăпшăнса çӳрет (подлизывается). Ст. Чек. Йăпшăнса çӳрет — ерипе-кăна, почти то же, что шăлăнса çӳрет. Б. Нигыши. Хай кашкăр йăншăнса пынă та, ачана (ребенка) йăтса тарнă (унĕс). || Сред. Юм. Йăпшăнса йăмахлать (хăймасăр, вăтанкаласа сăмахлакан çынна калаççĕ).

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

обтереться

сов. 1. чем (вытереться) шăлăн, шăлăнса типĕн; обтереться полотенцем алшăллипе шăлăн; 2. (обноситься) сĕркеленсе якал (е çӳхел).

утереться

сов. чем и без доп. шăлăн, шăлса типĕт, шăлăнса тип.

Çавăн пекех пăхăр:

шăл-йĕрен шăлă шăлăм шăлăмкурăс « шăлăнса » шăлăнтар шăлăнчăк шăла шăла пулă шăла-кĕпçи