Шырав: юпă

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.
см. юпă

(юп)

1.
разветвление, развилина, развилка
ответвление
çул юппи — развилина дороги
Шыраканăн çитмĕл çул, кашни çулăн çичшер юп. — посл. У ищущего семьдесят дорог, у каждой дороги по семь развилин.

юпă

2.
ветвь, ветка
сук, сучок
Шывăн юппи çук. — погов. Вода без сучков (т. е. в воде удержаться не за что).

юпă

3.
приток, рукав (реки)
Сена юпписем — притоки Сены

юплев

то же, что юпă 1.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

юп

юпă, (jуп, jубы̆), ответвление. КС. Юпă, разветвление. Альш. Юпă, разветвление. СПВВ. Юпă, юпни. Собр. 201°. Шывăн юппи çук (послов., означающая, что у воды нет сучка, за который утопающий мог бы ухватиться). СПВВ. Т. Юп, разветвление. См. хыççи-туни. Хорачка. Çырма йоп. Эпир çур. сĕр-шыв. 15. Çав çырма ялта икĕ пысăк юппа уйăрлать. N. Çеçен хир варринче çавра кӳл, çаврăнса юхма юпи (чит. юппи?) çук. Ч.П. Çырма юппи. || Приток. М. П. Петр. Юпă — ветка, ветвь. Шыв юппи — приток. Н. И. П. Юппи, приток (реки) С. Дув. Унăн (у нее) тата пĕр юппи пур, вăл Хула-çырми е Сăмсах ятлă. || Залив. СТИК. Шыв юппи, залив. || Ответвление дороги. N. Çул йӳппине канма лар. Синьял. Вăрмана çитрĕç, тет те, пĕри пĕр юпăпа карĕ, тет, тепри тепринпе, виçĕмĕшĕ тата тепринпе карĕ, тет. Тай. † Юппи, юппи çул килет, пĕр юппине хĕр килет. Пшкрт. С'ол jобы̆, ответвление дороги. || Отдельная часть, как бы ответвление здания. КС. Чӳркӳ юппи — колокольня или самая церковь. IЬ. Чан юппи, колокольня. || Сенĕк юппи, разветвление вил.

юпă

(jубы̆) см. юп.

юпă

(jубы̆), см. юп.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

приток

сущ.муж.
юпă; притоки Волги Атăл юпписем

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

ветвь

ж. турат; юпă; ăру сыпӑкӗ.

ветка

1. турат, хулă; 2. юпă; железнодорожная ветка чугун çул юппи.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ветка

ж. 1. см. href='/s/ветвь'>ветвь 1; 2. юпă (чугун çулăн).

ответвление

с. 1. по гл. ответвить(ся); 2. (отросток) хунав турат, юпă; 3. юпă; ответвление железной дороги чугун çул юппи; ответвление канала канал юппи.

отвод

м. 1. по гл. отвести; 2. йышăнманни, сирсе яни; дать отвод кандидату кандидата ан йышăн; 3. (ответвление) юпă; ◇ для отвода глаз çынсене улталама, урăххи çинчен шухăшлаттарма.

пересечение

с. 1. по гл. пересечь(ся); 2. (место) юпă, тăваткăл; на пересечении дорог çул тăваткăлĕнче.

разветвление

с. 1. по гл. разветвить(ся); разветвление корней дерева йывăç тымарĕсем юпленни; 2. (место) юпă; разветвление вил сенĕк юппи.

развилина

ж. 1. (сук) юпă, турат; 2. (место) юпă; развилина дороги çул юппи.

рукав

м. 1. çанă; 2. юпă; рукав реки шыв юппи; 3. (труба) пыршă; пожарный рукав насус пырши; ◇ работать спустя рукава ӳрĕк-сӳрĕк ĕçле, аран-аран ĕçле.

сплетение

с. 1. по гл. сплестись; сплетение ветвей туратсем çыхăнса ларни; 2. (место соединения, пересечения) тĕвĕ, юпă; сплетение путей çул юппи.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

юпă

1. «разветвление», «развилина»; 2. «ветка»; «приток»; çул юппи «разветвление дороги»; тат. япь «развилина»; ӧч япьле сәнәк «трехрожковые вилы».

Çавăн пекех пăхăр:

юп кур юп куртар юп ту юп-хошши « юпă » юпăлă юпăллă юпăн юпăнса юпăнч