Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
кладбище, погост

кладбищенский
могильный, намогильный
выльăх çăви — скотомогильник
ял çăви — деревенское кладбище, погост
çăва карти — 1) кладбище 2) кладбищенская ограда
çăва тункати — 1) намогильный столб, надгробье 2) перен. олух, болван
çăва юпи — 1) намогильный столб, надгробье 2) перен. олух, болван
çăва шăтăкĕ — могила, могильная яма
çăвана ăсат — проводить на кладбище, похоронить

2.
в бранных выражениях:
çăва патне! — к черту!
çăва шăтăкне кайтăр! — пусть он провалится в тартарары!
çăваран çил тухрĕ тата — черт знает, откуда поднялся ветер

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

син.: масар
могилки, кладбище

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’ы̆ва), кладбище. НИП. Çăвара, на кладбище (т. е. в могиле). Яргуньк. Кайнă чухне вăсем пĕр чӳркӳллĕ ял витĕр тухса çăва кĕтессине ларчĕç, тет. Эпир çур. çĕршыв 19. Мăн çырман тепĕр енче çăва выртать. Ĕлĕк çак çăва çине 28 ял виллисене пытарнă. Актай. Кайсан-кайсан, пĕр çăва патне çитрĕ, тет те, çăва пуçĕнчен: кунта паян пы(та)рнă çын пур-и? тет. N. Çăва çине пытар. N. Вара, кăнтăрла çитсен, пурте таса шурă кĕпесем тăхăнса çăва çине каяççĕ. Истор. Анчах унта, çăва çинчи пек, çын та пулман. Собр. Çăва патне кайнă виле каялла килни çук, теççĕ. (Послов.) || Употребляется в бранных выражениях. N. Мĕн çăви тума кирлĕ пулнă эп вĕсене? На кой чорт я им понадобился. Сред. Юм. Мĕн çăвине çапла хытланса çӳрен çак эс. Ib. Мĕн çăвине пĕрмай çапла хĕнесе çурен çак э çав ачасĕне ахалех? Ib. Мĕн йĕре-йĕрех асапланса çĕклен ôна, кам çăвн хôшнă поль сана она тума. Ib. Такам çăви килет ĕнтĕ тăта. Чорт еще кого несет. (Гов., когда в духе). Ib. Таçта çăвана кайса пĕтнĕ, киле пĕри те юлман. Ib. Эй, çăва (гласная „ă“ почти незаметна), çавна та тума астуман. Ах, чорт возьми, и это забыл сделать. Кан. Картисем (изгородь) карăнса лараççĕ-ха вĕсем. Пахчари ĕçĕ вĕрет. Вăхăтра ĕçлес пулать вĕт пахчара. Карти вăл çăва патне. В. Олг. Çăва панчи (брань). Слеп. Çăва патне кайманскер! ЩС. Çăва патĕнчи (ругательное слово). Янтик. Эп, укçа пулсан, çăва патне те (куда угодно) кайса килмелле, анчах укçа çук. Ib. Темле çын у, çăва панчен килнĕ пуль: тем те пĕр калаçать. Орау. Виç тенки çăва патне кайтăр, ĕç пулсан темех мар (или: ĕç пулсан вăл ним те мар). Ib. Çăва патне вăрçу-япалу! Хурамал. Тупрăн-и çав япалана? тесен — тунмарăм, елле çăва патне кайнă, теççĕ (или: елле хăяматра, елле çăва патне кайнă). В. Олг. Эккей, çăва патне кайманскер, ме итлеместĕн (легкая брань, шуточная)? Ib. Эс çăва тĕпĕнчен тохса кисе, этем мар эс! Пшкрт. Эс онта каятни? — Ста çăва патня онта каяс. N. Тырă, тесе, вилеймĕн, вăл çапса та пăрахĕ (солдат), çăва патне. Çентерчĕ 11. Кам çăва вăл? — Çăва мар эпĕ, çын. Шурăм-п. Çăва, киле каяс пулĕ тесе, тулчукран анатăп.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«кладбище», «погост»; др. тюрк. (рунич.) йуғ, йоғ «погребение», «похороны»; «погребальная церемония»; йуғла «оплакивать при погребении»; АФТ йyғ «поминки»; й ~ çғ ~ в.

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

масар. Курпун çынна çăва (масар) шăтăкĕ кăна тӳрлетет [Хыпар 1907, № 12:89]; Анчах пире ача пур чăвашăн та çуралманнипе чăваш чирлесе çăва (масар) çине шăна пек тăкăнни анчах мар кулянтарать [Комиссаров 1918:9]; Çăва (масар) çинче шăмă купаланса çĕрсе выртать [Внутреннее 1913:49].

Çавăн пекех пăхăр: