Шырав: çăпата

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
лапоть и лапти

лапотный
пĕр мăшăр çăпата — пара лаптей
таканлă çăпата — лапти с деревянными колодками
тăхăр пушăт çăпати — лапти в девять лычек (требующие искусного плетения)
шăрçа пуçлă çăпата — лапти с украшенными носками
çăпата кантри — оборы
çăпата пуçĕ — головка лаптя
çăпата сăмси — головка лаптя
çăпата пичĕ — головка лаптя
çăпата ту — плести лăпти

2.
сандалия и сандалии

сандальный

◊
шуйттан çăпати! — бран. ах ты, чертов лапоть!
çăпата калуш — плетеные из лыка калоши

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

лапти; çăпата ту, хуç – лапти плести; кĕмĕл çăпаталă çын кирлĕ – в серебряных лаптях человек нужен; çăпата кантăри – веревка у лаптей.

189 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’ы̆бада, Пшкрт: с’ы̆βада), лапоть. КС. Порядок плетения лаптей. Çăпатана — 1) хуçаççĕ: самсине хуçаççĕ (устраивают), кĕллине хуçаççĕ; 2) тавăраççĕ; З) пуçланă пушăчсем пĕтсессĕн, вара çĕнĕрен пушăтсампа саплаççĕ. Çĕтĕк çăпатана та саплаççĕ. В. Олг. Çăпата хуçас, саплас, кĕллине таврас, тирес. Пшкрт. Çăпата сапла. Охотников. Лапти (çăпата) в девять лык много сложнее, чем обыкновенные, в семь лык. Это верх искусства своего рода, и редкие умеют их плести. Они изящнее обыкновенных, поэтому их носят большею частью парни-щеголи да девушки, и то только по праздникам. Чăвашсем 5. Ватăличчен, йӳтиччен пурăнмалла ту, çăпатине кутăн сыракан пуличчен усра. (Молитва о новорожденном). Якейк. † Пĕчĕк пуçлă çăпати, посас çĕре посимар. Шурăм-п. Хусах ача хăтана пырсассăн: вăл çăпата пĕлет-и? тесе ыйтнипе пĕрле: вăл шут (счет) пĕлет-и? теççĕ. Пазух. Çиччĕпеле хуçнă сар çăпата тăххăрпала тунинчен ирттерет. Кадыш. Эпĕ çăпата тăвакан çын анчах, çук çын, уйăрăлнă çын. Юрк. Тепĕр енчен, вĕреннийĕн усси те пулман, ахаль çăпата çĕтсе çӳренни (= çӳрени) анчах пулнă (только попусту драл, изнашивал лапти). ЧП. Вуниккĕн çăпата эп сыртăм. ТХКА 26. Ку çăпатана сĕтĕрсе çӳреме ура вăй çитмест ман. Ку çăпата ытла тарăн, кантрисем кĕске, тесе, виçĕ кун ман карчак ятлаçса çӳрерĕ манпа. Ib. Вăл çăпата тарăн, пысăкрах, кантри кĕскерех пулнăччĕ. Ib. 18. Сĕтел çине çăпата хунă, тавăрнă çăпата; пысăк çăпата; калăпне кăларман; пушăт вĕçĕсем тăраткаласах тăраççĕ, шĕшлĕ, кукăр авăрлă шĕшлĕ, çăлата кĕллине тирĕнсе тăрать. Çăпатине хуçса пĕтереймен: вăхăт пулман пуль çав. Орау. Ах, тур çырлах, хăнкăлисем çăпата пек (с лапоть). Ib. Ванюр Йăвань пĕвинче карассем çăпата пек (т. е. крупные). Ib. Паян эп пĕвере пĕр шапа куртăм — çăпата пек! Трхбл. Çăварĕ çăпата пек (большой). Ib. Çăпата çăвар, большеротый.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

чабата

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«лапоть»; тат. чабата, башк. сабата, казах., к. калп. шабаша «лапоть».

Çавăн пекех пăхăр:

çăпан-шăтан çăпанлă çăпанла çăпанлан « çăпата » çăпата çăрти çăпата вырăсли çăпата йăлли çăпата кăкань çăпата кĕлли