1.
смягчаться, размягчаться, становиться мягким, рыхлым
тăпра çемçелчĕ — почва стала рыхлой
ăвăс ăшăпа çемçелет — воск от тепла размягчается
2.
увядать, становиться вялым, дряблым
панулми шăнса çемçелнĕ — яблоки завяли
3. перен.
ослабевать, терять силу
ывăннипе урасем çемçелчĕç — ноги от усталости стали подкашиваться
4. перен.
смягчаться, становиться мягче, ласковее
сăнĕ çемçелчĕ — лицо его смягчилось
çемçелсе кай — прям. и перен. размякнуть, раскиснуть
5.
становиться мягче, теплее, приятней
климат çемçелчĕ — климат стал мягче
хаяр сивĕ çемçелмест-ха — мороз еще не ослабевает
6. лингв.
смягчаться, палатализоваться
хупă сасăсем çемçелни — смягчение согласных звуков
(с’эмз’эл’), смягчиться, размягчиться, стать мягким. Сред. Юм. Пошăта шывва пăрахрăм та, çемçелнĕ пăртак. Изамб. Т. Усем (лошадь) таптанипе кĕлтесем çемçелеççĕ. || Стать вялым, дряблым. N. Хăяр ялт çемçелсе ларнă. Соленые огурцы стали дряблыми. || Ослабеть, обессилеть. С. Айб. † Çӳресе çемçелми çӳрен ут, калаçса уйăрăлми савнă тус. || Расчувствоваться. Ск. и пред. чув. 69. Çӳхе тути кулнă чух каччă чунĕ çемçелет. N. Çыру исен (= илсен) те хакла тăрат, и пăртак чĕре çемçелет.
Çавăн пекех пăхăр:
çемçе ӳтлĕ тимĕр шапа çемçе чĕреллĕ çемçе-кăмăллан çемçеккей « çемçел » çемçелĕх çемçеле çемçелен çемçелет çемçелле