Шырав: çухрăм

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1. уст.
верста

верстовой
пилĕк çухрăм — пять верст
çур çухрăм — полверсты
çухрăм çурă — полторы версты
çухрăмран илтĕнет — за версту слышно

2.
километр

километровый
çухрăм юпи — 1) уст. верстовой столб 2) километровый столб

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

верста.

201 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

, çохрăм, (с’ухры̆м, с’охры̆м), верста. Собр. Ĕçлекен вилмест, теççĕ, çывракан вилĕмĕ çухрăмра тăрат, теççĕ. (Послов.). N. Мишерсем хĕсĕрленипе, чăвашсем пилĕк çухрăма куçнă. N. Ву пирĕн патăртан ик çухрăмра, N. Хусан Чĕмпĕртен икçĕр çухрăм (иначе: Хусанпа Чĕмпĕр хушши икçĕр çухрăм). Изамб. Т. Пиртен вăтăр çухрăмран Хусан кĕпĕрнин Чистай уесĕ пуçланат. Бес. чув. 14. Халĕ пирĕн ял йĕри-тавра, тăват çухрăм каймасăр, йывăç таврашĕ тĕл пулма çук ĕнтĕ. Ib. Унăн лаши паян хĕрĕх çухрăм. килнĕ пулсан та, лава ту çине çăмăллăн хăпартрĕ. Янорс. Шопашкар инче-и? тесе ыйтрăм аттерен.— Вунвиçĕ çухрăм, терĕ. Имен. Киле çитесси виç çохрăм йолсан. Орау. Вăтăр-хĕрĕх çухрăм кайсан та, ун та пĕр çын та тĕл пулаймăн. Там можно пройти целые десятки верст и не встретить ни одного человека. НТЧ. Вăл пасар пиртен вуникĕ çухрăмра. N. Кивĕ çохрăм равна 1¹/₂ версте, от бывшей версты в 700 саж. Амалăк-Кипемей. Пĕр пилĕк çухрăмсем пулĕ. N. Эпĕр халĕ вăрçăра мар, 150 çохрăм кайра выртатпăр. Кан. Утмăл çухрăма çуранах (унăн лаши çук) пура хуçи патне каять. Козм. Çохрăм çорă, çохрăм та çорă. Баран. 147. Çĕр планĕ çине пăхсан, масштаб тăрăх пĕр хуларан тепĕр хула миçе çухрăмĕ паллă. N. Иккех çохрăм. N. Манăн тата виçĕ çухрăм каймалла. N. † Эпир каяс (парас) çулсен çинче çухрăмсерен чул юпа. (Солд. п.).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

чакрым

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

уст. «верста»; уйг., узб. чакирим, кирг., алт. В, карач. чакырым, казах., к. калп., ног. шакырым, тат. чакрым, башк. сакрым, чаг. чагрим «верста». Образовано от глагола çухăр «кричать»; çухрăм — это расстояние, на котором слышен крик, голос, это предел слышимости крика; ср. МК октам «расстояние полета стрелы» (ок «стрела»); ср. эрз. вайгельбе «верста» (вайгель «голос», пе «конец»).

Çавăн пекех пăхăр:

çухаткала çухаттар çухату çухи « çухрăм » çухрăм тункати çухрăм юпи çухрăмла çухрăмри çухра