Шырав: ăрăмçă

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

уст.

1.
волшебник, чародей, кудесник

2.
знахарь, колдун
гадальщик, ворожея
ăрăмçă карчăк — ворожея

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(-з'ы̆), вещий, колдун. Тюрл. Ăрăмçă, волшебник. Макка 208. Ăрăмçă ăрăмлат. Ăрăмçăпа çапăçма хăрамалла, теççĕ чăвашсем. Çапăçса чарăнсан, ăрăмçă хăй çиленнĕ çыннине сăмах каласа чирлетет и даже вĕлерме те пултарат.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

уст. «волшебник», «ворожея», «заклинатель», «прорицатель», «знахарь»; тат. ырымчы «знахарь», «шептун»; узб. иримчи «верящий в приметы суеверный человек», ср. ромчи аёл «гадалка». Вероятно, происходит от орх.-енис ырк «гадание»; ср. МК ырка «гадание», «предсказание».

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

ч.с. 1. Юмăçă, вĕрӳçĕ; халăх сиплевçи, экстра-сенс (туп.). Тĕрлĕрен ăрăмçăсем халĕ те пур иккен çĕр çинче. К-н, 1988, 17 /, 4 с. Асамçăпа ăрăмçă [Пуçелĕк]. Х-р, 25.12.1991, 2 с. Çĕршыври мĕн пур тухтăр, ăрăмçă Серапиона сыватма хăтланса пăхнă. ÇХ, 1997, 28 /, 4 с. Ăрăмçă е алă тăрăх юмăç пăхакан патне канаш ыйтма кайнă-и. Т-ш, 1999, 5 /, 12 с. — чăваш ăрăмçи (ЧС, 1993, 10 кл., 41 с.); вуду халăхĕн ăрăмçи (Х-р, 12.07.2001, 3 с.). 2. Асамçă, пысăк ăстаçă. Чун-чĕререн тав вĕсене — журналăн ăрăмçисене! В.Давыдов-Анатри //К-н, 1985, 5 /, 5 с. Ăрăмçă вырăннех хураттăм хама хам. Я-в, 1991, 7 /, 18 с. Мăнаçлăскер, ĕнен мана, эп — ăрăмçă. Х-р, 22.02.2000, 4 с. — сăмах ăрăмçи (ХЧЛ, 1990, 11 с.; А.Смолин, 1999, 82 с.); — ăрăмçă куккук (В.Энтип //Я-в, 1991, 7 /, 12 с.); куккук-ăрăмçă (Х-р, 5.09.1996, 4 с.); ăрăмçă-гастролер (Хв.Уяр //Х-р, 30.09.1992, 2 с.); ăрăмçă-пике (В.Эктел, 1996, 51 с.).

Çавăн пекех пăхăр:

ăрăлтат ăрăм ăрăм-сурăм ăрăмăç « ăрăмçă » ăрăмçăла ăрăмçах ăрăмлă ăрăмла ăрăмчăк