Шырав: алтăвилле

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(алды̆_вил’л’э), ludus quidam puerorum, qui sub divo fieri solet hoc modo. Ubi descripta est area, in duas discedunt partes; deinde electis iis, qui in ludendo primum locum obtineant, sortitio fit, utri ludendi initium faciant. His nominatis bacillum ligneum parvum [cuius alterum caput oblique recisum sit?] in media area collocatur, quod a ludente virga aut bacillo longiore ita percutitur, ur, dum subsiliat in altum, iterato ictu procul ab area proiici possit. Numerus quoque praestituitur, quotiens bacillum illud in area positum ultra areae terminos proiici debeat, quern si quis primus expieverit, eius sodales pro victoribus habentur atque adversariorum tergo insidentes per spatium, quod eiusdem bacilli virga ter percussi volatu praemonstratur, triumphantes vehuntur. Игра в чиж. N. Алтăвилле выляни = чиш-палккилле выляни = игра в чиж. Вăл вăйă ак çапла тытăнат. Карта çавăраççĕ алтăвипе (чиш палккипе) шăйăрса. Кам малтан çапмаллине чиш-палккине çӳле ярса пĕлеççĕ: пĕр енĕ пĕр пуçне, тепĕр енĕ тепĕр пуçне йышăнат. Малтан ами çапат. Иккĕн ик енчисен амисем пулаççĕ. Миçене те пусан икĕ енĕ те çитермелле; çитереймесен пĕр енĕ хăйсен çурăмĕсем çинче çĕнтерекенсене исе каят. Çĕнтерекенсем карти патĕнчен тытăнса виçĕ хут çапаççĕ: ста (i. q. ăçта, кăçта), çитет, çĕнтерекенĕсем çавăнта çĕнтернисен çурăмĕсем çине лараççĕ. Çĕнтернисем вара карта патне çитирен йăтса каяççĕ. Игра начинается так. Проводят палкою, которою бьют по чижу, кон, и определяют, кому бить, бросив вверх, вместо жребия, эту палку, при чем одна партия берет себе один, а другая — другой конец палки. Снача бьет матка. У обеих партий бывает по матке. Каждая сторона должна пробить известное число раз; если одна из сторон успеет сделать это, а другая от нея отстанет („не доведет“ до этого числа), то она должна нести своих противников на спине. Победители бьют три раза, стоя у кона, и, куда долетит чиж, там они и садятся иа спины побежденных. Тогда побежденные несут их до (самого) кона.

Çавăн пекех пăхăр:

алтă Алтăван алтăвви алтăви « алтăвилле » алтăк алтăк-кăлтăк алтăк-кăлтăклă алтăклă алтăкла