Шырав: аршăн

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

уст.
аршин (мера и линейка)

аршинный
Аршăнра кирек ăçта кайсан та тăват шит. — посл. Куда бы ты ни пошел, в аршине четыре пяди. (соотв. Как лиса ни вертись, а хвост все позади).

◊
пĕр аршăнпа виç — мерить на свой аршин
аршăн çăтнă пек — будто аршин проглотил

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(аржы̆н), mensura Tschuv., quae triplicata efficit orgyiam septempedalem quae appellatur чалăш. liaaani. Lamina ferrea vel lignea eadem mensura. Аршин (мера длины); аршин (железная или дерев. полоса, служащая для измерения и имеющая 16 вершк. в дл.). Нюш-к. Çак тăла аршăнĕ мĕн чул? Сколько стоит аршин этого сукна. Ст. Чек. Çак тăлан аршăнĕ мĕн тăрат? Что стоит аршин этого сукна? Б. Олг. Мĕн чолĕ çак тăла аршăнĕ? Id. Альш. † Аршăн-аршăн пĕвĕмтĕр, ылттăн ука çӳçĕмтĕр. Во мне несколько аршин роста, мои волосы — золотой позумент. N. Кашни татăкне хăйне уйăрăм пĕрер аршăнтан лартса пымаллаччĕ. Нужно было каждый отрезок посадить на аршин один от другого. Ст. Чек. † Аршăнĕ-аршăнĕпе илтĕм симĕс пусма. Рак. † Пирĕн хыçра кӳл пит аслă, тимĕр аршăн путмастăр (scr. путмасттăр). У нас на задах такое большое озеро, что железный аршин не достигает дна. (Ирония?). N. Кирек ăçта кайсан та, аршăнра тăватă шит теççĕ. Quocunque venerimus, eadem rerum natura utendum est.

(аржы̆н), i. q. ашăм. КС. Пĕр аршăн. сĕлĕ аштартăмăр.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«аршин»; АФТ, чаг. аршын «локоть», азерб., туркм., тур., казах., башк., тат. аршын «аршин». Из перс. (ӓрӓдж), (арӓндж) «локоть», «аршин»; по мнению Н. К. Дмитриева, русское слово аршин заимствовано из татарского (СТЯ 522—523).

Çавăн пекех пăхăр:

арча хупăльчи арча хуппи арччис арш-пирш « аршăн » аршăн виçи аршăн-çурăлă аршăн-çурлă аршăнлă аршăнлă-çурăллă