Шырав: вăйлă

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
сильный, крепкий, здоровый (физически)

сильно, крепко
вăйлă лаша — сильная лошадь
вăйлă организм — крепкий организм
вăйлă çап — сильно ударить

2.
сильный, мощный, могучий
вăйлă çар — могучая армия
вăйлă ток — сильный ток, ток высокого напряжения
вăйлă трактăр — мощный трактор

3.
сильный, крепкий, значительный (по величине, степени)

сильно, крепко, значительно
вăйлă пушар — сильный пожар
вăйлă çапăçу — жестокая битва
вăйлă çумăр — сильный дождь
вăйлă туйăм — глубокое чувство, страсть
вăйлă юрату — крепкая любовь
çил вăйлă вĕрет — ветер дует сильно

4.
сильный, сведущий
глубокий, основательный

хорошо, глубоко, основательно
вăл вăйлă математик — он сильный математик
ку шкул ачи грамматикăна вăйлă пĕлет — этот ученик хорошо знает грамматику

5.
сильный, веский, основательный, убедительный

сильно, веско, основательно, убедительно
вăйлă сăмах — убедительная речь
вăйлă тавăрса кала — ответить веско

6.
обильный, богатый

обильно, богато
вăйлă апат — обильная пища
вăйлă тырпул — богатый урожай

7.
богатый, зажиточный, состоятельный

богато, зажиточно, состоятельно
вăйлă шкул — богатая школа
ку районта вăйлă пурăнаççĕ — в этом районе живут зажиточно

8.
добротный
вăйлă çурт — добротный дом

9.
щедрый

щедро
вăйлă пулăшу — щедрая помощь

◊
вăйлăран вăйлă кризис — жестокий кризис
вăйлă степень — грам. превосходная степень

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(вы̆jлы̆), сильный, крепкий; состоятельный. Н. И. П. Вăйлă юрла. Пой громко (сильно). N. Халь вăрçă вăйлă. Теперь сильная война. Тайба Т. † Хирте тăман халĕ пит вăйлă (очень сильный буран), ял хушшине кĕрсен, епле-ши? Изамб. Т. Ыраш вăйлă пулнă, тет. (Прежде) рожь родилась хорошо. Никит. Çак калăм каçсенче тухатмăшсем тухатса çӳреççĕ; чи вăйлă çӳрекен каç юн-калăм каçĕ пулат. Ib. Икĕ-виçĕ çул ĕлĕкрех пирĕн ялта вăйлă ĕне мур (т. е. мурĕ) пулчĕ (был сильный падеж скота). Хыпар № 26, 1906. Патшалăх канашĕнче тĕрлĕ çын пур: чиновниксем, улпутсем, завод (= савăт, савут) хуçисем, пурте пуян, вăйлă çынсем (сильные люди). Ib. № 36, 1906. Халăх тата вăйлăрах ĕрче пуçланă (начал еще сильнее размножаться). О калед. Пуринчен ытла çĕре сывлăш кĕрсе тăмалла тытма тăрăшас пулать, тата çум-курăксенчен таса тытма тăрăшмалла. Çапла тусан анчах вăйлă тырă илме пулать. Альш. Кашана: вăл териех хытă ĕçмес, тетчĕç; вăл та кăçал питĕ вăйлă ĕçрĕ, теççĕ пĕр-пĕрин хушшинче çынсем. Чув. календ. 1911. Вăл хăвăрт çĕкленнĕ те, вăйлăран вăйлă кайса, нимĕç хулисем урлă Берлина кайнă. Альш. Ĕлĕкрех Куслувккара питĕ тырă вăйлă илетчĕç. Чув. прим. о пог. 424. Хурама (кăпчанкă) чечеке вăйлă ларсан, хура-тулă пулать. Если у вяза (жимолости) много цвета, то уродится греча. Чăвашсем 14. Унта ĕлĕк пит шултăра вăрман пулнă, пит вăйлă вăрман пулнă. Шел. П. 54. Вăйлă çурт, большой дом.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

көчле, дәрманлы

Çавăн пекех пăхăр:

вăйкăнтар вăйкăт вăйкăш вăйкаш « вăйлă » вăйлă-халлă вăйлăлан вăйлăлат вăйлăн вăйлăх