1.
убывать, уменьшаться
кӳлĕри шыв иксĕлнĕ — вода в озере убыла
яшка вĕресе иксĕлнĕ — суп выкипел
2.
иссякать, оскудевать
иксĕлми пуянлăх — неиссякаемое богатство
халăхăн иксĕлми пултарулăх вăйĕсем — неиссякаемые творческие силы народа
убыть
иксĕлнĕ — убыл; убылой
иксĕлмес тивлет — неистощимая благодать
(иксэ̆л’) убывать, уменшаться. Альш. † Пире курайман хĕр-çынсем куллен пĕри иксĕлччĕр. Баран 200. Кутузов тепĕр кун та вăрçасшăн пулнă, анчах çартан салтак нумай иксĕлнипе чакса кайнă. Чисосл. Таса тура амăшĕ пире иксĕлми ырăлăхне парат. Смол. Çăмăр çăвассине сиссен çырмари шыв иксĕлет. Чăвйп. Унтан вара, ĕçе-ĕçе, анкартинчи капанĕсем те иксĕле пуçланă. Сред. Юм. Иксĕлет — уменьшается количеством. Шурăм-п. Юр хĕвел ăшшине каймасть, çилпе иксĕлет. Пур çилпех пĕлĕт çине кайса иксĕлет. Дух. паст. Санăн аçу тăн-пуçран икеĕлсессĕн те, ан тиркештер ăна. Т. Исаев. Выльăхма-чĕрлĕхме турă сывлăхне, иксĕлмес тивлет парăсăнччĕ. Л. Кошки. Перекет! (божество) перекетне пар, иксĕлми тивлетне яр.
убывание. Ст. Чек. Турă çак çăккăр-тăвартан иксĕл ан тутăр.
«уменьшаться», «убывать»; иксёт «убавлять», «отбавлять»; АФТ, азерб., караим, ӓксил, др. уйг., чаг. ӓксит (Радлов), тур. эксил «убавляться», «убывать»; АФТ ӓксит, ӧксӳт, ПК ӓксӳт, Замахш., чаг. ӧксӳт «убавлять», «уменьшать»; Замахш. ӧксӳк «недостаточно».
Çавăн пекех пăхăр:
икрина икры икряной икс « иксĕл » иксĕлтер иксĕлӳ иксĕмĕр иксĕр иксĕт