Шырав: кĕреçе

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
лопата
тимĕр кĕреçе — железная лопата, заступ
йывăç кĕреçе — деревянная лопата
çăкăр кĕреçи — лопата для сажания хлебов в печь
унран хĕлле пĕр кĕреçе юр ыйтса илеймĕн — у него зимой лопаты снега не выпросишь (о скупом человеке)
Кĕреçи малта, ырçи кайра. (Кăвакал). — загадка Лопата впереди, кузов позади. (Утка) .

2.
весло

3. уст.
мерка на мельнице для собирания гарнцевого сбора

◊
кĕреçе сăмса — широконос (порода уток)
кĕреçе сухал — борода лопатой, окладистая борода

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

лопата

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(к'э̆_рэз'э, к'ӧ̆_рэз'э), лопата. См. кĕрече. Лопаты бывают: тимĕр кĕреçе железная лопата; йăвăç кĕреçе деревянная лопата; çăкăр кĕреçи (-з'и), хлебная лопата; тырă кĕреçи или сăвăр кĕреçи, лопата для веяния хлеба на току. Ст. Чек. Кĕреçе сухал (борода лопатой). || Весло. N. Атăл хĕрĕнче пĕр шăтăк ким ларать, тет. Ку вилле ким çине кĕреçипе чараклантарса (подпёрши) тăратрĕ, тет те, Атăл варнелле тĕксе ячĕ, тет. || Совок. N. Пĕр кĕреçе çăнăх. N. Каткаран кунк(ă)ра çине çăнăх кĕреçепе илнĕ чухне хăй ашĕнче темскер кĕл-кĕлерĕ (она). || Особое лукошко, которым мельники берут муку за помод. Нюш-к.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

көрәк

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «лопата»; «совок»; 2. «весло»; башк., тат. кӧрәк, уйг. кӳрэк, кирг. кӳрӧк, алт. В, ойр., казах., кумык, кӳрен, узб. курак, хак., якут. кӳрчек, тув. хӳӳрек, к. калп. гӳрек «лопата»; азерб. кӳрәк, тур. кӳрек «лопата»; «весло»; Замахш., туркм. кӳрек «весло». В основе этих слов лежит глагол со значением «грести», «сгребать»; башк., тат. кӧрә, уйг., азерб. кӳрэ, кирг. кӳрӧ, ойр., хак., казах., ног. кӳре, узб. кура, тур. кӳрӳ «грести», «сгребать».

Çавăн пекех пăхăр:

Кĕре-каç Çеçмер Кĕре-каç çоль Кĕре-каç кокри кĕре-каççи « кĕреçе » кĕреçе çăнăхĕ кĕреçе сăмса кĕреçе сохал кĕреçе шăл Кĕреçтук