Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1. общее название
групп животных одного вида — перевод зависит от установившейся в русском сочетаемости слов:
стадо, гурт, табун, стая, рой и т. д.
кашкăр кĕтĕвĕ — волчья стая
лаша кĕтĕвĕ — табун лошадей
ут кĕтĕвĕ — табун лошадей
лĕпĕш кĕтĕвĕ — рой бабочек
сысна кĕтĕвĕ — стадо свиней
кĕтĕвĕн пурăнакан чĕрчунсем — стадные животные
кĕтӳ кĕрт — пригнать стадо
кĕтӳ кĕт (пăх) — пасти стадо
кĕтӳ çӳретекен тапхăр — пастбищный период
кĕтӳ çӳретмелли вырăн — пастбище, выпас
кĕтӳ хăвала — гнать скотину в стадо
ĕне ют кĕтĕве ернĕ — корова пристала к чужому стаду
Кĕтӳрен юлнă сурăх кашкăр кулли пулать. — посл. Отставшая от стада овца становится добычей волка.

2.
пастушеский, пастуший
кĕтӳ апачĕ — пища для пастуха
кĕтӳ ачи — подпасок, пчстушонок
кĕтӳ йытти — пастушья собака, овчарка
Пин сурах шыва сикре, кĕтӳ ачи вĕсем хыççăн чăмрĕ. (Салмапа кашăк). — загадка  Тысяча овец в воду кинулась, пастушонок за нгми нырнул. (Клецки и ложка).

3.
косяк
стайка
пулă кĕтĕвĕ — косяк рыбы

4. перен. разг.
куча, множество
гурьба, ватага
пĕр кĕтӳ халăх — куча народу
пĕр кĕтӳ ача — ватага ребятишек

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

син.: (кĕт)
стадо
кĕтӳ пăх — пасти стадо

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_кэ̆_дӳ, кӧ̆д'ӳ, Пшкрт. _кэ̆_дӧ), стадо ТХКА 89. Анне кĕтĕве юлнăччĕ. Мама осталась при стаде. Ачач 92. Тин сутăн илнĕ тынана кĕтӳччен уя яма шутламан пирки и пр. Козл. р. «Касу — табун (тюрк. = ак мал), кĕтӳ — стадо (коров, овец, коз, свиней, тюрк. = кара мал). Янш.-Норв. Ялти хĕрех вăрламалла пулсан, е кĕтӳ хуса тухнă чухне, е кĕтӳве хирĕç тухсан, вăрласа каяççĕ. Тим.-к. † Ай инкисам! Килетĕр те тăратăр, кĕтӳ тухса каять пуль, кĕтӳ яма маннă пуль. (Свад. п.). Якейк. Кăçалхи çолхи çĕн çынсам, кĕтӳ хăваласан, тин тăраç. Ib. † Кĕтӳ хирĕç тохрăм та, мăклă тына тĕл полтăм. N. Виçĕ пăрат илеççĕ, тет, кĕтӳ (= кĕрĕçеççĕ пăхма). Кĕтĕве тухсан, ирхĕне апат илме кăсем ухмахне яраççĕ, тет. Б. Олг. Ман ачасам çармăçра кĕтӳ косса (кĕтӳ çӳресе; пăхса). Пшкрт: _кэ̆_дӧӓ jӓ_р, отправить в стадо. N. Кĕтӳччен, до того времени, когда выгоняют стадо (весною). Орау. Кĕтӳ тухни уйăх çитет ĕнтĕ, выльăхсам çапах пĕртте сарлмарĕç. Ib. Кĕркунне, кĕтӳ пăрахсан (когда перестанет пасти пастух), мĕн пур выльăхпа çитарма каяççĕ. Сред. Юм. Кĕтӳ хирĕç кай. Иди навстречу, куда пригоняют стадо. Шел. 25. Кĕтӳ-кĕтӳ сурăхне кашкăрсемех кĕтнĕ (у него пасли), тет. || Гурт. Орау. Пĕр кĕтӳ сысна çӳри илнĕ (напр., 20 штук). || Табун. Изамб. Т. Эпĕ кĕлте кӳртсе пĕтерсен, лашасене кĕтĕве (в табун) яма пуçларăм. || Стая. Альш. Унта кĕтӳрен пĕр иккĕш-виççĕш те пулин юлаççĕ вара ӳксе (утки). N. Кураксем кĕтӳпе ял çинелле карăклатса килеççĕ, хăйсен чĕлхипе пуплесе, темĕн çинчен шут тăваççĕ. Панклеи. Вăл кашăн ирех тăмана кĕтӳ корать (стаю сов). || Околоток (часть деревни). СПВВ. Пĕр кĕтӳ çынни = пĕр касă çынни (в Ядр. р.).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

көтү

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«стадо»; башк. кӧтӧу, тат. кӧтӳ, «стадо»; алт. В кӳдӳ «пастбище». Образовано с помощью аффикса -ӳ от глагола. кĕт «пасти».

Çавăн пекех пăхăр: