Шырав: кантăк

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
стекло

стеклянный
застекленный
пысăклатакан кантăк — увеличительное стекло
чӳрече кантăкĕ — оконное стекло
кантăк алăк — застекленная дверь
кантăк хупăллă шкап — шкаф со стеклянными дверцами

2.
окно

оконный
кантăк карри — оконная занавеска
кантăк куçĕ — звено окна
кантăк харши — оконная рама
кантăк витĕр пăх — смотреть в окно
кантăк лартакан — стекольщик

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(канды̆к), окно. См. чӳрече. Мартынова. Кантăк çинче кĕмĕл çĕрĕ выртать. Кугеева. Кантăк анинче ларан. Ты сидишь на окне. Якейк. † Шăпăр-шăпăр çăмар çăвать, кантăк виттĕр корăнать. Коракыш. Йăмăкĕ ĕçес вырĕнне (так!) кантăкран кăларса тăкнă (вылила в окно). Сред. Юм. Кантăк, 1) окно, 2) стекло. N. Кантăк тарласан, йĕпе пулат, теççĕ. Если вспотеет стекло (окно), то это, говорят, к дождю. N. † Кашни каçах кантăк умне, анне, ан лар макăрса. Кожар. Яла кĕнĕ те, вăл çын кантăки петне пынă та: хăваттер яратăр-и? тенĕ. Шурăм-п. № 26. Пĕр кантăкĕ пур. Бай. Кĕçĕр çĕрле пĕр çын: хваттер яр, тесе, килсе шаккарĕ те кантăкран, эпĕ ăна ямарăм. КАЯ. Эпĕ çав шухăшсене шухăшланă вăхăтра пĕр хуралăç кантăкран (в окно пырса кăçкăрса каларĕ. Торх. Кантăк виттĕр (или: куссуй виттĕр), в окно. СПВВ. Кантăк — карăнтăк. || Стекло; стекло оконное. Сохрон-й. и др. Шăна чирсем сарать. 5. Микорскопа ак çапла тунă: йăс (= йĕс) кĕпçе, ун ăшне темиçе пысăклатакан кантăк кӳртсе лартнă. Ib. 20. Вĕсене кантăк хупăллă шкап ăшне (в шкап со стеклами) хурас пулать. || Оконная рама со стеклами. См. хашака, харшака.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «окно», «оконная рама со стеклами»; 2. «стекло». Происходит от слова карăнтăк «брюшина», «грудобрюшная преграда» (ср. каран «растягиваться»); башк., тат. карындык «брюшина», «перепонка»; до появления стекла окна затягивали брюшиной; башк. карындык тәзрә ист. «окно, затянутое брюшиной».

Çавăн пекех пăхăр:

кансĕррĕн кансул кант кант(ă)ра пăри « кантăк » кантăк ăрамĕ Кантăк çорт кантăк куçĕ кантăк листи кантăк умĕ