Шырав: капăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
красивый
пышный, великолепный

красиво
пышно, великолепно
капăр сăнăр — красивый пейзаж
капăр çутçанталăк — пышная природа
капăр чĕлхе — богатый язык
çĕмĕртсем капăр çурăлнă — пышно расцвела черемуха

2.
нарядный, щеголеватый
форсистый прост.

нарядно, щеголевато
форсисто прост.
капăр çипуç — нарядная одежда
капăр тумлан — одеваться щеголевато, форсить прост.

3.
наряды, убранства
хĕр капăрĕ — девичьи наряды

II. подр. —
о быстром сборе, о скоплении, напр. людей, животных
капăрр — усил. от капăр II.
ачасем вожатая капăрр сырса илчĕç — дети тотчас сгрудились вокруг вожатого

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

модный, щегольской, щеголь, щеголиха; капăр тумтир тăхăн – надеть щегольское платье; ман тумтир пит капăрах мар – у меня платье не очень щегольское; капăрчăк – щеголь, форсун; капăртат – щеголять; ан капăрлан – не форси.

84 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(кабы̆р), нарядный, форсистый (об одежде). Эпир çур. çĕр-шыв. 25. Сарă-яль чăвашĕсем самай тĕреклĕ пурăнаççĕ, çӳрессе те капăр çӳреççĕ. СПВВ.ТА. Вăл пит капăр = вăл пит тумлă. Капк. Самар ӳтне капăр витсен, мĕншĕн куçне хĕссе çӳрет? Собр. Капăр пулас, тесе, ан шухăшла, ăслă пулас, тесе шухăшла, теççĕ. Чертаг. Капăр — хитре томланать. Б.Олг. Капăр тĕклĕ, с красивыми перьями (птица). Вотлан. Кам капăри вăрман урлă кăптăр-кăптăр лакăма. (Çулчĕ). Актай. Капăр Хветĕр ялĕсем... (повид. назв. деревни). || Украшение. Г. А. Отрыв. Аркă тавра та ниçта та ним апăршасам çук. («Капăрри çук ĕнтĕ ун, капăрлă мар»). Б. Олг. Хĕрарăм капăрĕ (все уборы). Шел. 59. Тата çĕтĕк-çатăкĕ, темĕн-те-пĕр татăкĕ, пир авăрĕ, капăрĕ... Кан. Оплăçри чиркӳ капăрĕсене пур çĕрте те хăвăртланса пуçтармалла. См. кавăр.

подр. быстрому скоплению, собиранию в одно место. Упа 853. Вăл Сидăра хĕненĕ чухне сирĕн капăр пырса тытмаллаччĕ те, пĕтерсе те хумаллаччĕ. Ib. 676. Эпир: вăл çырла шырать пулĕ, тесе, ун умне капăр ӳкрĕмĕр. Альш. Ларăр, тетесем, сĕтел хушшине, тет. Тетĕшсем капăр сĕтел хушшине кĕрсе лараççĕ, тет. Сред. Юм. Хăй омне капăр пуçтарса илчĕ те, пире памарĕ те. Дш. леб. 51. Хăранипе халăх капăрах сирĕлнĕ. ЧС. Эпир, Караç (имя мальчика) хаяррăн кăшкăрнине илтсе, ура çине капăрах сиксе тăрса ял çинелле пăхатпăр — çап-çутă çулăм ялкăшса тăрать. Ядр. Капăрах хупăрласа илчĕç те, кăшах (сразу) пуçтарса хучĕç çынна (пикнуть не дали; убили, а он и не пикнул). См. Рааs. 58.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

зиннәтле

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«наряд», «украшение»; «нарядный», «модный», «изысканный», «щегольской»; капăрлан «наряжаться», «щеголять», «франтить»; мар. кавыр (горн.), ковра (луг.) «щеголь», «франт»; кавырлан, ковралан «щеголять», «франтить», «рисоваться»; М. Рясянен сближает это слово с уйг. кӧвӧз «гордый» (Радлов), у Gabain кӧвӓзкӧвӓз (у Броккельмана kӓvӓz); казах. кӳйӧзкӧйӓзкавăр > мар. кавыр > чув. капăр «хвастун» (Материалы по ист. фон. тюрк. яз. 114).

Çавăн пекех пăхăр:

каолин кап кап-каçăр кап-кап « капăр » капăр-капăр капăрах капăрка капăркка капăрлăх