Шырав: лакăм

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
яма, промоина, рытвина, ухаб, выбоина
урапа лакăмĕ — колея
çул лакăмĕсене тултар — засыпать рытвины на дороге

2.
ямка, впадинка
ĕнсе лакăмĕ — ямка на затылке
куç лакăмĕсем — глазные впадины

3.
выемка, ниша, углубление
стенари лакăм — ниша в стене

4. диал.
омут, яма (на дне реки или озера)

II.

1.
лагун, бочонок
сăра лакăмĕ — бочонок с пивом
çу лакăмĕ — лагун с маслом

2.
мазница (для дегтя)

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

дегтярная посуда; лагун.

107 стр.

син.: ланкашка
ухаб.

107 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(лагы̆м), яма на дороге, ухаб. Çутт. 153. Инçех те мар лакăм пулнă. Ib. 84. Ман çул çинчи лакăмсем питĕрĕнчĕç юрпала. ЩС. Лакăм, небольшая промоина. Шурăм-п. Пĕр лакăм тупрĕç те, ун йĕри-тавра шăкăр пырса ларчĕç. Полтава. Вут-хĕм виттĕр сикеççĕ, лакăм урлă ывт(ă)наççĕ („сквозь огонь окопов рвутся“). Сред. Юм. Лайăм — низкое место между двумя буграми. О сохр. здор. Урам хушшинчи (на улицах) лакăмсене тислекпеле е улăмпала тултарас пулмасть, ялан таса тăпрапа е хăйăрпа, чулпа тултарма кирлĕ. Кн. для чт. II, 145. Куккук çӳрин çурăмĕ сарлака, унта унăн лакăм пур. Тогаево. Пĕр çĕре миçе ача пыçтарнать, çавăн чухлĕ пĕчик лакăмсем чакалаççĕ. Чураль-к. † Кӳлтĕм тухрăм сар лаша, сикрĕ ларчĕ сарă хĕр; сулăнкара (так!) та сулăнать, лакăмра та ларса юлать. (Маслян. п.). Орау. Пырсан-пырсан, пĕр лакăма кĕрех карăмăр; çуна сикнипеле чуттах (едва не) çуна çинчен тухса ӳкеттĕм. Ib. Çуна лакăма сикнипе пĕтĕм ăш кисренсе карĕ. Ст. Чек. Лакăм, рытвина (зимою, а также и летом в грязное время). См. лакăм. || Углубление в русле реки. Якейк. Н. Карм. Лакăмра выртать шыв (глубокое место в реке). Утăм № 1,9. Тинĕс çăварĕ Атăл пек шывсене хăйсене те тĕпсĕр лакăма ярать.

(лагы̆м), лагун (для дегтя, воды и пр.). Сĕт-к. Пирн лакăм час шăршăнмасăр хоплать. Альш. Тăватă лакăм сăра. Шел. 127. Тĕпсĕр лакăма (в ненасытные утробы) апат тултарса... çывра пуçларĕç. Изванк. † Ĕçлен-калта вăрманта, кĕсре хури лакăмра. Изамб. Т. Лакăмпа хире (в поле) шыв илсе каяççĕ. Ib. Тикĕт лакăмĕ, лагун для дегтя. Юрк. Эпир иксĕмĕр те чыкан çапла ташланине нумайтарах пăхса тăна пулсан, тикĕт лакăмĕсĕр тăрса юлаттăмăр иккен (оказывается, остались бы без лагуна для дегтя).

Çавăн пекех пăхăр:

лайук лак лак-çиç лак-тулли « лакăм » лакăм-лĕкĕм лакăм-тĕкĕм лакăм-тĕкĕмлĕ лакăм-тĕкĕмлен лакăм-тĕкĕмлет