Шырав: мăкăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
бугор, холм
куча
насыпь

бугристый, холмистый
чукун çул мăкăрри — железнодорожная насыпь
мăкăр сăрт — курган, сопка

2.
шишка, нарост, желвак

шишковатый, неровный

3.
выпуклость

выпуклый
мăкăр çамка — выпуклый лоб

4.
горбатый
выпяченный, выступающий
мăкăр сăмса — 1) нос с горбинкой 2) горбоносый человек
мăкăр туталлă — с выпяченными губами

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(мы̆гы̆р, мŏгŏр, в Пшкрт: мы̆ҕы̆р), бык. СПВВ. ЛИ. Макăр-вăкăр. Абаш. Ĕнене мăкăр кăтартрăмăр (случили). Вомбу-к. Мăкăр ашĕ, бычатина. Якейк. Çĕр çич мăкăр çинче тăрат. Рус. Мăкарĕ хăш тĕлтре? — Кӳппе кайса вилнĕ-çке (= кӳпĕнсе). || См. мăкăрла.

(мŏгŏр), бугор, холм на поле, возвышенность, выступ, шишка. ГТТ. Лашасем çитерекен тӳрем çĕрте мăкăр пур, çавăнта курăк пит лайăх пулать. Сред. Юм. Чôхăн çôл мăкри (насыль). || Выпяченный, неровный, бугорком. N. Мăкăрăлса тухнă япалана калаççĕ: мăкăр, тесе. Ст. Чек. Мăкăр (мы̆гы̆р) туталă, с выпяченными губами. Вĕлле хурчĕ 8. Питĕрсе лартнă çӳрисен хупписем (пичечĕсем) пурте мăкăр, тикĕс мар пулсан, пуринчен те сăрă (трутни) анчах тухмалла. || Назв. селения. Юрк. † Ман çийĕмри шурă кĕпе тăрăх-тăрăх хура аннă, эпир капла çӳреннисем Мăкăр енне хурăннă (нас сочли грязными, нехорошими, подобно жителям дер. Мокры).

(мы̆гы̆р), назв. дер. Мокрая Савалеевка. Б. Буинского у. || Назв. дер., Мокры, Канаш. р.

(мŏгŏр, мы̆гы̆р), подр. бормотанью, брюзжанью, ссоре. С. Дув. † Чăнкăр-чăнкăр кусар сасси, хуртсем (пчелиный рой) тухса каймаççи? Мăкăр-мăкăр хĕр сасси, хĕрсем тухса каймаççи? Собр. Пăртак мăкăр-мăкăр тусанах тарат, тет (хĕрт-сурт). Богдашк. † Мăкăр-мăкăр сăмахсем (пересуды) пирĕн çинчен пулать вăл. Алших. † Вăштăр-вăштăр çил вĕрет, çатан витĕр мар-ши çав? Мăкăр-мăкăр çын сăмах, çатан витĕр мар-ши çав? (чит. пирĕн çинчен мар-ши çав). Орау. Хăйсем темскер: мăкăр-мăкăр! туса калаçса выртаççĕ (бормочут). Алгазино. Çынсем мăкăр-мăкăр (недовольство) вуласа чупаççĕ.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «шишка»; «желвак»; «бугор», «холм», «возвышенность»; чаг. букри, мукри кеше «горбатый человек» (Будагов I, 287), узб, букур, кирг. бӳкӳр, туркм., казах. бӳкир, кумык, бюкюрю, тат. бӧкере «горб», «горбатый».

Çавăн пекех пăхăр:

мăкăльть мăкăльтяк мăкăльчăк мăкăнь « мăкăр » мăкăр-мăкăр мăкăр-макăр мăкăр-поç мăкăр-пуçлă-курăк мăкăрăл