Шырав: пăтăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
мочало (для витья веревок)

2.
вьющийся, кудрявый, в завитках
пăтăр çӳç — вьющиеся волосы

II.
подражание легкому треску рвущейся ткани

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(-д-), мочало, употребляемое на витье веревок. СПВВ. N. Пăтăр — кантарă явакан мучала. || Вьющийся. Ала 100°. † Пăтăр кăтт(ă)ра çӳçĕмччĕ, хĕрсене астарни анчах полчĕ, салтак туса ячĕçĕ.

(пы̆ды̆р), подр. пению перепела (присловье к путене). Шемшер. † Пăтăр-пăтăр потени, çулман утăна юратать.

(-д-), подр. стеканию крупными каплями пота. Хорачка. Пăтăр-пăтăр тар йокрă. КС. Пăтăр-пăтăр. Яжутк. Пăтăр-пăтăр тар юхать (пот течет градом), тарне шăлма тутăр çук. Чертаг. Пăтăр-пăтăр тарланă (крупные капли пота). АПП. † Пăтăрах та пăтăр тумла юхат, çичĕ хут пустав варрине витерет. || Подр. звуку легкорвущейся ткани. Сред. Юм. Тарпа çĕрнĕ кĕпе пăтăр каять (легко рвется). Орау. Пăтăр, пăтăр татăлать. Рвется во всех местах, напр., ткань. СТИК. Кивĕ кĕпе-йĕм пăтăрр каят (çурăлат). IЬ. Хурăн хуппи пăтăр туса касăлат. || Подр. звуку падающего мелкого помета овцы или козы. Тораево. Така хăраса пăтăр-пăтăр сыса панă (звук от падения помета). Вотлан. Карта тăрăх канька чупĕ, пăтăр-пăтăр пăх сысĕ. (Хăй çунни). || Подр. звуку пузыря. Икково? Пăтăр-пăтăр (о пузыре). || Подр. прерывистой барабанной дроби (т. е. частому барабанному бою). N. Пирĕн акă пĕр салтакки парапана тăррр!.. тăррр! пăтăррр! тутарса çапсан, эпир чăнах тата та нумайăн пухăнатпăр. || Подр. звуку трепыхающегося флага. Ыраш. Пăтăр, пăтăр, пăтăр, хатĕр, хатĕр, хатĕр-р-р! тесе тăраççĕ (хĕрлĕ ялавсем). IЬ. 9. Колхоз касса илнĕ тĕлсене хĕрлĕ ялавсем çакнă та, катаран вăрманпа çынсем çинелле савăнăçлăн пăхса выляса: пăтăр, пăтăр... || Подр. быстрой речи (скороговорке). N. Пăтăр-пăтăр калаçать (отрывисто и быстро).

Çавăн пекех пăхăр:

пăтăлă пăтăллă кӳлĕ пăтăллă пашалу пăтăн « пăтăр » пăтăр-пăтăр пăтăр-патăр пăтăрат пăтăраштар пăтăрка