Шырав: пуçелĕк

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
изголовье, то, что кладется под голову
çемçе пуçелĕк — мягкое изголовье
пуçелĕк вырăнне хур — положить что-л. под голову
пуçелĕке тӳрлет — поправить изголовье

2.
передняя подушка (часть телеги)

3.
опорное бревно для вала мельницы

4. уст.
крайний загон, перпендикулярный нескольким загонам

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(пуз’элэ̆к’), trabes, qua вал sustinetur; haec supra illam trabium compactionem collocata est, quae xĕpec appellatur. Деревянное бревно (в ветрянке), лежащее на хĕрес; на нем лежит вал. N. Пуçелĕк хĕрес çинче выртать.

поçелĕк (пуз'эл'э̆_к, пуз'эл'э̆к'), изголовье, подстилка под голову. Изамб. Т. Пуçелĕке тӳрлет. Орау. Пуçелĕке çӳллĕрех ту, унсăрăн кансĕр. Ib. Пуçелĕк лутра пулчĕ (в головах низко). || Особое деревянное изголовье, на которое кладется конец тӳшек'а и çытар, подголовник. Чертаг. СПВВ. ГЕ. Пуçелĕк — йăвăçран тунăскер, ăна пуç айне, çӳллĕрех пултăр тесе, çытар айне хураççĕ. Тюрл. Пуçелĕк (йывăçран тăваççĕ), предмет подкладываемый под голову с специальным назначением видеть сон. Ст. Яха-к. Чăвашсем юмăç пăхса уçăлмасан, пĕр-пĕр тĕлĕк пĕлекен çынна пуçелĕк параççĕ. Вĕсем ăçта кĕпе, ăçта масмак-сурпан, каç çывăрнă чухне пуç вĕçне хурса выртмашкăн, параççĕ. Çав пуçелĕке пуç вĕçне хурса выртсассăн, яланах мĕн-те-пулин тĕллентерет, тет: чĕрĕлессине-и, вилессине-и. Тата чĕрĕлмешкĕн (для выздоровления) мĕн-мĕн тумалли те курăнать, теççĕ. || Передняя подушка у телеги. Чертаг. Абыз. Пуçелĕк, подушка (у экипажа). Артюшк. Пуçелĕк, передняя часть телеги. СПВВ. ГЕ. Урапа пуçелĕкĕ. || Особое бревно, на котором лежит вал (на мельнице). М. Тупт. Пуçелĕк хĕрес çинче выртать (бревно на верху мельницы). См. арман. || Изамб. Т. Если идет ряд загонов, расположенных в длину в одном направлении, а за ними идет ряд других загонов, направление которых перпендикулярно направлению первых, то первый загон из ряда поперечных назыв. пуçелĕк. Сред. Юм. Пуçелĕкри ана — ряд загонов, из которых на крайний упираются другие одним концом. Ст. Чек. Пирĕн ана-сене пуçелĕклĕ (пуçӳлĕклĕ) сыпăра.

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

ç.п. Пĕр-пĕр хайлавăн (произведенин) е унăн пайĕн ячĕ; заголовок. (Çак словарьте усă курнă çĕнĕ пĕлтерĕш).

Çавăн пекех пăхăр:

пуçахлă пуçаххи пуçватмăш пуçейлĕк « пуçелĕк » пуçелĕк пăрăсĕ пуçелĕклĕ ана пуçи пуçилĕпех пуçиле