Шырав: сирĕл

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
раздвигаться, отодвигаться
раздаваться, расступаться
çынсем сирĕлчĕç — люди расступились
чаршав сирĕлчĕ — занавес раздвинулся
çул çинчен сирĕлĕр! — прочь с дороги

2.
откидываться, отбрасываться, сбрасываться
шинель арки сирĕлсе кайнă — полы шинели распахнулись
кĕлет çинчи улăм çилпе сирĕлнĕ — соломенную крышу амбара разворотило ветром

3.
рассеиваться, таять, исчезать
çĕр карри сирĕлчĕ — ночной покров растаял
тĕтре сирĕлчĕ — туман рассеялся
шăршă сирĕлмен-ха запах — еще не улетучился
шăв-шав сирĕлме пĕлмест — шум никак не уляжется

4. перен.
рассеиваться, устраняться
шухăш сирĕлмерĕ — думы не покидают меня
сас-хура сирĕлчĕ — слухи рассеялись
ачан ыйхи сирĕлсе çитмен-ха — ребенок еще не отошел ото сна
Хĕр тунсăхĕ хĕвел тухсанах сирĕлет. — посл. Девичья грусть исчезает с восходом солнца.

5.
преодолеваться, ликвидироваться, быть ликвидированным, уничтоженным
сирĕлми йывăрлăх — непреодолимые трудности
хăрушлăх сирĕлмен-ха — опасность еще не ликвидирована
тăшман сирĕлчĕ — враг отброшен

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

уклоняться
отстраняться

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

раздвигаться, расходиться. Халапсем 19. Леш шуйтанĕсем каллех тĕрлĕ-тĕрлĕ саланса, сирĕлсе пĕтсен. N. Лешсен çарĕ вăл çапла касса тухса кайнă чух хăраса ик енелле сирĕлсе анчах юлнă. Орау. Шăнасем пек, пĕр çĕртен сирĕлсе кайсан, каллех тепĕр çĕре пухăнаççĕ. || Сторониться. Сред. Юм. КС. Таптать, таптать, сирлĕр! тиççĕ пасарта. Сборн. по мед. Усал чирлĕ çынсене вăл вăхăтра курайми пулаççĕ, вĕсенчен хăраççĕ; пăрăнса сирĕлсе çӳреме тăрăшаççĕ. || Исчезнуть. N. Ун куçĕ умĕнчен сирĕлнĕ вара. Аттик. Халăх: ку инкек-синкек сирĕлсе кайми-ха (не прекратится ли), тесе, пĕр эрне пурăнчĕç, иккĕ те пурăнчĕç. || Выведриваться. Тюрл. Çăмăр çума хытланатьчĕ, сирĕлсе карĕ. || В перен. смысле. N. Хăçан пирĕн çинчен патша хуйхи сирĕлĕ-ши?

Çавăн пекех пăхăр:

сиповка сипуха сир сирĕк « сирĕл » сирĕлтер сирĕм сирĕн сирĕнле сирĕннисем