Шырав: сунтăх

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
сундук, сундучок

сундучный
тимĕрлĕ сунтăх — окованный железом сундук
юррăмсем юман сунтăхра, уççисем ылтăн, çăри кĕмĕл — фольк. песни мои в дубовом сундуке, замок у него серебряный, а ключ золотой

2.
ящик (выдвижной), ящичек
сĕтел сунтăхĕ — ящик стола

3.
ларец, коробочка, пенал
шăвăç сунтăх — жестяная коробочка

4. уст.
лавка с ящиком для утвари

5.
подвесной шкафчик, посудная полочка

6.
плетеный сундучок, четырехугольная корзинка
хăваран сунтăх тăвăттăм — хăва хуппи сĕвĕнмест — фольк. сплел бы я сундучок из ивы, да жаль, кора ивы не счищается

7.
сунтăх — узор на груди старинных женских рубах

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сонтăх (суяды̆х, сонды̆х), ящик, сундук. См. сунтăк. Питушк. Сĕтел сонтăхĕ. Ст. Шаймурз. Юрла кăна, юрла, тиетĕр, юррăм юман сунтăх тĕпĕнче. N. † Юрлăттăм, юрлăттăм, ай, юррăм çук, юррăм юман сунтăх ăшĕнче. Альш. † Манăн юррăмсем юман сунтăхра. Ст. Шаймурз. † Ай-хай, иртсе пыран çамăрăк ĕмĕр, йĕс сунтăха хупса чарас çук. || Лавка в передней части избы с ящиком или полочкой внизу для посуды и проч. См. сунтăх сакки. К.-Кушки. Йинке, шăвăç тирке ăçта лартнă? — Сунтăха лартнăччĕ. Эпир çур. çĕршыв 11. Тĕпелте кашăк-тирĕк вырăнĕ çакăнса тăрать, аялта сунтăх ларать. Альш. Кăмака умĕнче сунтăх: унта кашăк-тирĕк хураççĕ ăшне. Чертаг. Сôнтăх = çăккăр-яшка хумалли вырăн. || Юрк. Сунтăх, сак айĕ. Унта путек яраççĕ. || Шкап без дверек для тарелок и проч., прибитый к стене. N. Сунтăх вăл шкап пек, анчах унăн хуппи çук; хупăлă пулсан, вăл шкап пулат. Сунтăха тĕрлĕ япаласем хураççĕ: чейник, чей-чашкисем, тата ытти вак-тĕвĕк япаласем. || Ларец. N. † Пĕчĕкçеççĕ йĕс сунтăхра чунăм пур, курайман тăшмантан хуйхăм пур. Трхбл. Пĕчĕккеççĕ сунтăхра чунăм пур. (Чĕпĕленнĕ çăмарта; алă тымарĕ, пульс). || Пенал. Трхбл. К.-Кушки. Мана тете икĕ хупăлă сунтăх илсе пачĕ. || Четыреугольная корзина, часто с крышкой. Кĕвĕсем. Хăваран сунтăх авăтăм — хăва хуппи сĕвĕнмес. Ib. Сунтăх-сунтăх сар мăйăр, çисен çимесен те катса пăх. Юрк. Сунтăх = пĕчĕкçĕ пуркă, тăваткăлскер. Ст. Шаймурз. † Хăваран сунтăх тăвăттăм, хăва хуппи сĕвĕнмест. См. сунтек. || Узор на груди женской рубахи по обеим ее сторонам. КС.

(сунды̆х), раскат. См. сулăнчăк. Орау. Пĕри, ӳссĕр темскер, çуна çинчен пуçне усса пыратьчĕ, унтан çуни сунтăха карĕ те, пуçĕ юпапа çуна ӳречи хушшине пулчĕ, темскерле вара, çуна ӳречипе пулмалла çав, çăварне пĕр шăлта юлман, пур те ӳкнĕ. N. Сунтăх (так!) карĕ те, çуна çинчен тухрăм-ӳкрĕм.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «ящик стола»; 2. «шкафчик для посуды»; азерб., туркм., тат. сандык «сундук»; уйг. сандук, кирг., тур. сандык «сундук», «ящик». Из араб. и перс. (перс. сандуғ) «сундук», «ларец», «ящик».

Çавăн пекех пăхăр:

сункалантар сунку сунтăк сунтăк сакки « сунтăх » сунтăх сакки сунтăхлă сĕтел сунтак сунтал сунталçă