Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
уставать до бессилия, изнуряться, выбиваться из сил, приходить в изнеможение
ĕçлесе суп — работать до изнурения
вăиран суп — выбиться из сил
халтан суп — выбиться из сил

2.
мучиться, томиться, страдать
выçса суп — изголодаться
ĕçсĕр суп — томиться от безделья

3.
быть одержимым, поглощенным чем-л., помешаться на чем-л.
вăл спортпа супнă — он одержим спортом
супрăн ĕнтĕ машинупа! — ты прямо помешался на своей машине!

4.
дряхлеть, стареть
ватăлса суп — одряхлеть от старости

5.
терять рассудок, выживать из ума
впадать в маразм
ĕçсе суп — напиться до потери сознания
ват супнă — 1) одряхлевший старик 2) бран. старый хрыч

6.
сворачивать, поворачивать
çултан суп — свернуть с дороги

7.
уступать дорогу, сходить с пути
супса ирт — обойти

8.
заниматься ерундой, валять дурака
супса çӳре — шататься, шляться

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

выбиться из сил; измучиться, замаяться, уставать, утомляться. А. Турх. N. Супнă, выбился из сил (т. е. выжил из ума). Хурамал. Пĕрре пирĕн лашасем тухса кайнă та, эпĕ вĕсене шыра-шыра шалт супрăм (ывăнтăм). Ib. Лашана шыра-шыра шалт супрăм (ывăнса пĕтрĕм). Юрк. Ку çырăва кĕте-кĕте пĕтĕмпе супрăм. Ib. Çапла темĕн-тепĕр шухăшласа чысти супаттăм. Ib. Эпир ăна ташлаттараймарăмăр, курăсăн, вăл хăй пире супиччен ташлаттарччĕ. Ib. Ашшĕ-амăшĕ юратнă ачи-пăчисемшĕн йĕрсе супнă пулĕ. Баран. 29. Пĕчĕкçĕскер, кунĕпе урам тăрăх выçса супса çӳрет. СПВВ. ФИ. Супрăм, теççĕ, ĕçлесе туса саççим алăран ӳксен. СПВВ. ЕХ. Супрăм — ĕçлесе ывăнтăм. СПВВ. ИФ. Супса ларас — çывармасăр тек сулланса ларас. Тата пит ĕçлесе ывăнсан калаççĕ: ах, çав тĕрлĕ супрăм çав, урана хускатма та вăй çук, теççĕ. Альш. Ывăниччен (= супиччен) выляççĕ. N. Пирĕн çăлăнса пулас çук, эпир ĕçпех супатпăр. N. Шалт вăйран супрăмăр ĕнтĕ. N. Арăмĕ йăпатса ыйтат, тет: Иван тăр-ха, тăр-ха, кала мана, эсĕ ăçта кайса ку тĕрлĕ супса килен? Сред. Юм. Паян кôнĕпе те ларса каниман, пĕрмай ôтса çӳресе чысти сопрăм. Орау. Персе супнă, теççĕ хытă ӳсĕрĕлнĕ çынна. Ib. Айăхпах суппăрĕ. Замаялся спать. Кан. Ĕçкĕпе супса çӳренĕшĕн ятлама тытăннă. Истор. Нумайĕшĕ вăйран супса вилнĕ. Ск. и пред. чув. 20. Ватăлнипе, супнипе хăвăра хăвăр пĕтертĕр. N. Пĕр ăрăвĕ ытла ăсран кайса супа пуçланă. СПВВ. МА. Супнă — йӳтенĕ, сӳтĕлнĕ. Ib. Ай йӳтенĕ старик! || Итти, шагать до переутомления, ходить устало, плестись. Пазух. Супрăм-супрăм сукмакпа, йĕтĕн ани тĕл пултăм та, йĕрсе ларса ирттертĕм. || Свернуть, сторониться. N. Ку ачи шутсăртарах. Вăл супса иртсе кайман. Хорачка. Иккĕн херĕç полса, пĕри сопса. Шибач. Çак солпала кайсассăн, первойхи çолпалах сылтăмалла соп. Ib. Çынсам хирĕç полсан, эс малтантарах сопса тăр.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

сущ.муж., множ. супы
яшка; шӳрпе; молочный суп сĕт яшки; мясной суп аш шурпи

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

ҫӗрулми яшки, шӳрпе.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

м. яшка, шӳрпе; мясной суп аш яшки; грибной суп кăмпа яшки.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«утомляться», «выбиваться из сил», «дряхлеть»; «выживать из ума»; к. калп. сабыл «быть изнуренным».

Çавăн пекех пăхăр: