Шырав: тăххăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

при абстр. счете

1. в качестве подл. и доп.
девять (о чем-л., поддающемся счету)
тăххăрти ача — девятилетний мальчик
шăллăм тăххăра кайнă — моему младшему брату пошел девятый год
тăххăр çитесси вунă минут — без десяти (минут) девять
тăххăр иртни вунпилĕк минут — пятнадцать минут десятого
вăхăт тăххăр çине кайнă — время — девятый час
тăххăра виççе пайла — разделить девять на три
виç хут тăххăр çирĕм çиччĕ — трижды девять — двадцать семь

2. в качестве обст.
девять раз
эпĕ унта тăххăр та пулнă — я там побывал уже девять раз

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(ты̆ххы̆р), девять. Бес. чув. 5. Тăххăрта (девяти лет) хурсем кĕтсе çӳре пуçланă. В. Олг. Тăххăрта лартни лайăх полчĕ. N. Тăххăрти = девятилетний. || N. Ăна эпĕ ĕне ил тесе тăххăр та каларăм (несколько раз говорил). А.-п. й. 34. Ман тăххăр таран пур-ха. N. Тăххăрăн, в девятером. || Фазы (луны). ТХКА 21. Атте киле таврăнсан, уйăх тăххăр çаврăнсан, эпĕ çуралнă вара, терĕ çав пыйти. Чув. прим. о пог. Кайри уйăх тăххăри. См. уйăх тăххăри(вып. III), тăхри.

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[to'ĥĥor/to'hor]
naŭ
тăхăр çын — naŭ personoj
тăхăр вуннă — naŭdek
тăхăр çĕр — naŭcent
тăхăр çулти хĕрача — naŭjara knabino

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, тăхăр «девять»; тăхăр вуннă «девяносто»; др. тюрк. токуз, уйг. токкуз, азерб. доггуз, тур., туркм. докуз, узб. туккиз, кирг. тогуз, алт. В, якут. moғyc, казах., к. калп., ног. тоғыз, хак. тогыс, тат., башк. туғыз, тув. тос, кумык. тогъуз «девять»; др. тюрк. токкузон, уйг. токсан (токууз + он), узб. туксон, кирг. токсон, туркм. тогсан, азерб. дохсан, тур. доксан, алт. В тогузон, хак. тогызон, казах., к. калп., ног. токсан, тат. туксан, башк. тукhан «девяносто».

Çавăн пекех пăхăр:

Тăхтиман Тăхтимон Тăхтомон Тăхтуç « тăххăр » тăххăр çăпати тăххăр хĕçĕ тăххăрăн тăххăрăнччен тăххăрăшĕ