Шырав: тĕмсĕл

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
гореть желанием, страстно желать, хотеть
жаждать
эсĕ килессе тĕмсĕлсе кĕтетĕп — жду с нетерпением твоего приезда
тĕмсĕлсе пăх — смотреть с вожделением
тĕмсĕлсе пурăн — жить с мечтой о чем-л.

2.
тосковать, сильно скучать
çуралнă çĕршывшăн тĕмсĕл — тосковать по родине

3.
мечтать, предаваться мечтаниям
тĕмсĕлсе лар — сидеть, предаваясь мечтаниям

4.
завидовать
зариться на кого-что-л. прост.
тĕмсĕлсе пăх — смотреть с завистью

5.
умолять, упрашивать
тĕмсĕлсе ыйт — умолить

6.
пристально смотреть, всматриваться, вглядываться

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

тосковать. Сĕт-к. Тĕмсĕлет. Баран. 10. Çуралнă çĕршывшăн тĕмсĕлни. N. Тĕмсĕлсе çитрĕç (солдаты в окопах). || Зариться. Абаш. † Ик кăвак куçăм, пĕр пуçăм тĕмсĕлет сарă ачана. Ст. Чек. Пирĕн çурт çине (СТИК çурта) тĕмсĕлет. Зарится на наш дом. СПВВ. АС. Пĕр япала курсан пасарта мĕнте пит илесшĕн тĕмсĕлет. Хурамал. Лайăх япала çине пурте тĕмсĕлсе пăхаççĕ (куçне илеймесĕр). N. Хĕрарăм илемĕ çине ан тĕмсĕл. И. С. Степ. Тĕмсĕлет — страстно желает. || Гореть желанием. Средн. Алг. Ут йăваланать йĕптăхне тăкасшăн, чун тĕмсĕлет тăвансене курасшăн. ЧП. Çамрăк кăна пуçăм, икĕ куçăм, тĕмсĕлеççĕ тăвана курасшăн. || Завидовать. СПВВ. Тăшмансем курччăр — тĕмсĕлччĕр, тăвансем курччăр — савăнччăр. Беседы на м. г. Çынна тĕмсĕлсе пăхаççĕ, çынсене хурлаççĕ. Симб. Вуниккĕн çăпати çине начар каччăсем тĕмсĕлсе пăхаççĕ. Ст. Чек. Ку япала çине тĕмсĕлсе пăхать, япалана илесшĕн тĕмсĕлет. Б. Олг. Маннă япалая тĕмсĕлем-ха, тет (ăша илем). || Смотреть пристально. N. Аран-аран йĕресрен чарăнса ун çине тĕмсĕлсе пăхса тăнă (на умирающего). || Соскучиться. Шибач. Порăнтăм порăнтăм та тĕмсĕлтĕм (соскучился).

Çавăн пекех пăхăр:

тĕмпĕртет тĕмпĕртеттер тĕмпек тĕмпи « тĕмсĕл » тĕмсĕлтер тĕмсĕлӳ тĕмсĕлӳ тайăмĕ тĕмсĕр тĕмсĕрт