1.
вышивка
вышивальный
вĕтĕ тĕрĕ — мелкая вышивка
шултра тĕрĕ — крупная вышивка
тĕрĕ ăсти — вышивальщица, мастерица вышивать
тĕрĕ çиппи — нитки для вышивания
тĕрĕ тĕрле — вышивать, заниматься вышиванием
2.
узор, орнамент, рисунок
тĕрĕ ӳкерсе ил — снять, скопировать узор
Аалăсăр, урасăр тĕрĕ тĕрлет. (Сивĕ кантăка пăрлантарни). — загадка Без рук, без ног, а узоры рисует. (Замерзание окон).
3. перен.
рулады, переливы голоса
сделать опору, прислонить. Изамб. Т. Çынна аллинчен сĕтĕрнĕ чухне ул урипе тĕрет те, ниепле те сĕтĕрмелле мар. N. Тĕресе хутăмăр (забор). || Ст. Чек. Калат ĕнтĕ вăл тĕресе (вм. тĕртсе, с укором, с тонким намеком).
узор, вышивка, рисунок. Нюш-к. Икĕ енни пĕр пекки çын пĕлми тĕрĕ. Унпа юнашар ухмах тĕрĕ. Çын пĕлми тĕрре пит ăста çын анчах тăвать. Чăнах та çын пĕлми тĕрре тăвакан çын кирак мĕнле тĕрре те тума пултарать. Çын пĕлми тĕрре халь тума пăрахнă. Куна куç витĕр курман карчăк чухпа тăвса пачĕ. ЧП. Ӳкерсе тума тĕрĕ мар. Сл. Кузьм. 164. Тĕрлĕ тĕрĕсемпе илемлетсе пĕтернĕ. М. Яниково. Ĕлĕк ку тĕрре (расшитый узорами платок) кĕрӳ туйра çурмаран хутласа икĕ кĕтеслĕ тăвса çурăм çине çакса çӳренĕ. Т. II. Загадки. Юплĕ-юплĕ тĕрĕ йăвăç çинче чĕрĕ аш çакăнса тăрать. (Пилеш). Нюш-к. Тĕрре хуратрăм тени пир çинче пĕр çипе тĕрĕ мĕнле пулассине йĕрлесе тухрăм тени пулать. Мыслец. Тĕрĕ, вышивка. Кубово. Эс мĕн тăван, тăхлачă? – Йăвăр тĕрĕ тăватăп. Шемшер. † Тĕрре пĕлмен хĕрсене сарă порçăк нушнах мар. Образцы 22. † Тĕрре пĕлмен хĕрсене мĕне кирлĕ сар пурçăн. Ib. 4. † Ялан вăйăпа пулас мар, тĕрĕ тумасăр юлас мар. Ib. 1. † Кăвак чечек тăррисем – вĕт улача тĕррисем. || Рисунок на монете. Шаймурз. Йешĕлех те хурăн çулçисем чистă патша укçи тĕррисем. N. Укçа тĕрри пур пирĕн, эпир тухса кайиччен, ӳкерейсе ăна юлсамăр. Тим. Пирĕн савна тусăн куçĕсем çĕнĕ çитмĕллĕхĕн тĕрри пек. Юрк. Виç пус укçи тĕрри пур.
свежий. Магн. М. 152. Описка.
чигеш, чигү
«вышивка», «узор»; тĕрле «вышивать» (узор на платье); кирг., казах. тӳр «вид»; «форма»; «орнамент»; тор «сеть»; «сетка»; тӳр тор «тонкая сетка»; «тонко сплетённый», «вязаный»; уйг., узб. тор «кружево», «сеть»; тур., чаг. (Будагов I, 387) тор «рыболовная сеть», «сетка», «силок (для птиц)»; ср. перс. (тур) «сеть»; (тури) «кружево».
Çавăн пекех пăхăр:
тĕр-тĕр-тĕр тĕр-тер тĕр-тяр тĕрçĕ « тĕрĕ » тĕрĕ енчĕк тĕрĕ тĕрки тĕрĕ тĕрле тĕрĕ тĕрт тĕрĕ ӳкер