Шырав: тапалан

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
карабкаться, ползти
тăвалла тапалан — карабкаться в гору
тапаланса тух — выкарабкаться
тапаланса хăпар — 1) карабкаться вверх 2) вскарабкаться

2.
толкаться ногами
ача тапаланать — ребенок сучит ножками

3.
еле идти
тащиться, плестись разг.
тапаланса çит — доплестись, дотащиться

4. перен.
надрыватьея
ломать горб, гнуть спину разг.

5. разг.
биться, стараться, стремиться, прилагать старания, усилия
вăл мала тухасшăн тапаланать — он делает все, чтобы одержать верх

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(табалан), толкаться, пинаться, дрягаться; барахтаться. Ир. Сывл. 7. Унта та кунта выльляс шутпала, пĕр-пĕрин тăрăх тапаланатьчĕç. N. Тапаланса (или: тапкаланса) выртать. Лежит и барахтается. || Валяться (в чем, о пьяном человеке). Пшкрт: вос’ э̆_ссэ̆_р (пьяный) с’ын таβаланза вырдат (валяется). || Карабкаться. Янтик. Пĕр çын тăвайккине тапаланса ухать (тапаланать). N. Чĕпписем амăшне итленĕ те, тытăннă çаксем çăмарта хупписем ăшне тапаланма (лезут в скорлупу). || Тащиться (о пароходе). Ир. Сывл. 24. Тапаланать малалла „буксир“ тенĕ япала. Кан. 90 çухрăма 20 сехет тапаланса хăпарнă хыççăн. „Чайкă“ пристăнь çумне пырса тăчĕ (пристала к пристани, но правильнее сказать: „пырса ларчĕ“). || Альш. Хуçа арăмĕ сĕнет. Çук, çимеççĕ лешсем: сĕтел хушшинчен тухаççĕ тапаланса. N. Унтан тапалана-тапалана çапах та шывран тухрăмăр. || Шевелиться (о плоде). Кан. Пĕтĕ ĕнен пăрушĕ тапаланни палăрать. || Противиться, repugnare. Ашшĕ-амăшне. Кĕркури хирĕç пĕрте тапаланман. || Стараться выйти из затруднения. Ст. Чек. Лаши вилчĕ, вăл-ку пулчĕ, çапах та вилмес, тапаланса пурăнат (старается жить). Сборн. по мед. Ĕмĕре аван пурăнса ирттерем, тесен, пурăнăçшăн мĕн кирлине пĕлме, пĕлменнине вĕренме тапаланас пулать. Капк. Шупашкарта тепĕр шкул уçма тапаланас. Сред. Юм. Тапаланать, старается не по силам. || В перен. знач. ГТТ. Вĕренесшĕн тапаланать. Стремится к учению. N. Çынăн чунĕ пур чухне, çын малалах тапаланат.

Çавăн пекех пăхăр:

тапак хутаççи тапак шывĕ тапак-пирус Тапакка « тапалан » тапалантар тапалаш Тапан тапан-пулă Тапанар