1.
наводить порядок, чистоту, прибирать
хутсене тирпейле — приводить в порядок бумаги, документы
пӳлĕмре тирпейле — производить уборку в комнате
тирпейлесе хур — сложить аккуратно (напр. белье)
тирпейлесе усра — хранить бережно, в полном порядке
2.
поправлять, убирать
вырăна тирпейле — поправить постель
çӳç-пуçа тирпейле — привести в порядок волосы
3.
собирать, убирать (разбросанное)
складывать
ута тирпейле — собрать и сложить сено
4.
чинить, поправлять, ремонтировать
йăванса кайнă картана тирпейле — починить покосившуюся изгородь
5.
благоустраивать
урамсене тирпейле — благоустраивать улицы
6.
перерабатывать
чĕртавара тирпейле — перерабатывать сырье
ялхуçалăх продукчĕсене тирпейлекен предприятисем — предприятия по переработке сельскохозяйственных продуктов
7.
свежевать
пăрăва тирпейле — освежевать теленка
8. перен. разг.
прибирать к рукам, тащить
çын япалине тирпейле — прибрать к рукам чужую вещь
9. разг.
хоронить
10. прост.
прикончить, кокнуть
(-л’э), приводить в порядок. N. Эсĕ пире çаксене тирпейлеме пулăш. Урмай. Çав карчăк кĕнĕ пӳртре темĕн чухлĕ сĕтсем куршаксемпе, чĕрессемпе лараççĕ, тет, анчах тирпейлемелле (прибрать?), тет, çак сĕтсене. Менча Ч. Пĕр-пĕр ĕçсĕр пушă кун ирхине ирех тăраççĕ те, кил-йышсем пӳрт ăшчиккине тирпейле пуçлаççĕ. N. Шăматкун ирех вара юпана тирпейлеме тытăнаççĕ. || Обряжать, хоронить? ЧС. Пирĕн енче çын вилсен, вырăсла тирпейлеççĕ. N. Унтан, ăна тирпейлесе пĕтерсен, лашасене кӳлеççĕ те, пит хытă кустарса тавăрăнаççĕ. || Состряпать. || Свежевать. Шихаз. Унтан вара пăрăва тирпейлесе, пăрăва пĕçере пуçларĕç. N. Çапла пилĕкмĕш выльăхне те пусса тирпейлесе пĕтереççĕ. Ставр. Ĕнине (упомянутую корову) пусса тирпейлесен, яшкасем, пăтăсем пĕçере пуçлаççĕ. N. Унтан вара вăкăр ашне тирпейлесе антараççĕ те, пĕтĕм чашкă çине (на все чашки) пĕтĕмпех пĕр пек ашĕсене валеçеççĕ. || Прибрать, сплавить (куда). Кан. Чиперех (или: аранах) тирпейлерĕ. Ib. Шкул пурлăхне тирпейлерĕç. || Убить, зарезать. КС. Кĕçĕр пĕр сурăха кашкăр тирпейлесе хунă (прибрал, т. е. зарезал). Якейк. Кĕçĕр ăна тирпейлесе хорĕç. Нынче вечером его убьют.
Çавăн пекех пăхăр:
тирпей-илем тирпейлĕ тирпейлĕн тирпейлĕх « тирпейле » тирпейлен тирпейлеттер тирпейсĕр тирпейсĕрлĕх тирпейсĕррĕн