Шырав: хăва

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
ива

ивовый
вăрăм туратлă хăва — плакучая ива
сарă хăва — 1) ива прутовидная 2) ива пурпурная
тĕклĕ хăва — ива лохматая
тĕмлĕ хăва — тальник, тал
хĕрлĕ хăва — краснотал, верба красная
шурă хăва — белый тал
хăва кати — заросли ив, ракитник
хăва тĕми — ивовый куст
Хăвана çамрăк чух аваççĕ. — погов. Ивовые прутья гнут, пока они молоды. (соотв. Куй железо, пока горячо).

2. диал.
куст
хурлăхан хăви — куст смородины

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

он сам. Панклеи. Регули 1066. Хăва хытăшăн (хытăран) памастăп. Ib. 1539. Вăл кисе хăва култĕр. Ib. 111. Вăл мана хăва та исе каясшăн. С.-Устье. Алăксем хăвасемех уçăла-уçăла кайнă. СПВВ. ЛИ. Хăва = хуа, ху. || Свой. С.-Устье. Кайран вара леш пĕчĕк вырăс хăва укçине те, пысăк вырăс укçине те илчĕ, тет.

ива. Чуральк. Кайăк каять кушланса, хăви юлать хурланса. N. Хăва, верба. Собр. Хăваран пулăшши пулмĕ, теççĕ. (Посдовица). || Тальник. Рак. Аял ту, аял туран вăта ту, вăта туран çӳллĕ ту, çӳллĕ туран вак хăва, вак хăвара вак кайăк. Низкая гора, за низкой горой средняя гора, за средней горой высокая гора, за высокой горой мелкий тальник, в мелком тальнике мелкая дичь. (Загадка). ГФФ. † Олăх тăрăх тил йортать, хăва тĕми çывхарать. По лугам рысит лиса, скоро уж конец таловым кустам. || Куст. М. Етмен. Хăва, куст (то же и в других говорах б. Курмышск. у.) Ст. Шаймурз. Хуран-хуран курнакан хура хурлăханăн хăвисем. N. Шаннă хăвара кайăк çук теççĕ.

имя женщ. Демидов.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

тал

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «ива»; 2. «куст»; тат. куак, башк. кыуак, ног. кувак «куст»; тув. хаак «ива»; тур. кавак, азерб. говаг «тополь». У Соважо упоминается гольдское хевагда «ясень» (144); тур. ковалык «род тростника».

Çавăн пекех пăхăр:

хăвăх хăвăш хăвăш çырли хăвăш-хавăш « хăва » хăва çапă хăва çулчи Хăва çырми хăва йăвăççи хăва кати