Шырав: хире-хирĕç

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
противоположный

против, напротив
хире-хирĕç çурт — противоположный дом, дом напротив
хире-хирĕç тăр — стоять лицом к лицу
хире-хирĕç тăрса калаç — говорить с глазу на глаз

2. перен.
обратный, противоположный
хире-хирĕç шухăш — противоположное мнение

3.
взаимный

взаимно
хире-хирĕç пулăшу — взаимная помощь, взаимная поддержка
хире-хирĕç туслăх — взаимная дружба
Çăкăр-тăвар хире-хирĕç. — посл. Хлеб и соль взаимны.
Тарьепе Марье хире-хирĕç чуптăваççĕ. (Маччапа урай). — загадка Дарья с Марьей целуются. (Потолок и пол)

4.
беспрестанно, непрестанно
без перерыва
ĕнене хире-хирĕç су — доить корову без перерыва (от отела до отела)

◊
хире-хирĕç çитер — сводить концы с концами

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

друг против друга, лицом к лицу. Регули 877. Хире-хирĕç тăрса (ларса) поплеççĕ. Орау. Сăмсисене хире-хирĕç тĕксе сĕркеленсе тăраççĕ. Юрк. Хире-хирĕç тăрса тахçан калаçăпăр. N. Хире-хирĕç тăраççĕ. Стоят, упершись животом в живот. СТИК. Эпĕ вĕсене пуçа-пуç хире-хирĕç çапăнтартăм. Ib. Вĕсем икĕшĕ хире-хирĕç пăхса выртаççĕ (Сред. Юм. пуçпа-пуç). N. Хире-хирĕç калаçатпăр. Альш. Алсапа хире-хирĕç çапсан, сивĕ пулать, тет. N. Ĕлĕк икĕ çын çул çинче хире-хирĕç тĕл пулчĕç, тет. Регули 1305. Иккĕш хире-хирĕç полчĕç. Ib. Иккĕн хире-хирĕç лартăмăр. || Один на другой (в другой). А.-п. й. 30. Тытăнчĕç хайхисем хире-хирĕç мăйракисемпе шартлаттарса вут чĕртмешкĕн. N. Иксĕмĕр те çара алăнах, алăсене хире-хирĕç чиксе çӳретпĕр. N. Хире-хирĕç чиксе хунă. Засунуты один в другой (валенки). || Без перерыва. Юрк. Аван çимене кура, ĕне хире-хирĕç сутара пуçлать. || Концы с концами. N. Пурăнăç хире-хирĕç çитсе пырать. КС. Хире-хирĕç çитсессĕн (если концы с концами сходятся), вара пуянпа пĕрех. Ст. Чек. Хире-хирĕç çитертĕмĕр. Кое-как дотянули до следуюшего урожая, свели концы с концами. N. Укçа хире-хирĕç çитрĕ. У меня в этом месяце первый раз деньги с деньгами встретились. N. Унта пурăнакан хресченсем аран-аран хире-хирĕç çитеркелесе пуранатчĕç. || Самар. Çурчĕ-йĕрĕ пысăк, икĕ пӳрт хире-хирĕç. || Напротив. Изамб. Т. Ул рет аслă урама кутăн лараканнисемпе хире-хирĕç ларат. || Взаимно. Баран. 19. Икĕ кунччен чарăнмасăр хире-хирĕç петĕмĕр. Капк. Хире-хирĕç хур пăтти? — Çапла! Шурăм-п. Тепĕр, хире-хирĕç çӳрекен ĕретрен. || Не переводится. Оп. ис. ч. II. Тарьепе Марье хире-хирĕç чуптăваççĕ. (Мачча хăмипе урай хăми). Целуются Дарья с Марьей. (Потолок и пол).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

кара-каршы

Çавăн пекех пăхăр:

хирĕн хирĕнтер хирĕнчĕк хире кая « хире-хирĕç » хире-хирĕçлĕх хиреть хиркĕч хиркеле хиркелен