I.
см. чĕлĕ
II. глаг.
1.
щепеть, отщеплять, расщеплять
колоть, откалывать
хăйă чĕл — щепать лучину
чĕлсе ил — отщепить
Алла шăрпăк кĕресрен хăрасан, хăйă та чĕлеймĕн. — посл. Если бояться занозить руку, и лучины не нащеплешь.
2.
раздирать, резать на полосы
курăс чĕл — раздирать мочало на полосы
3.
рвать, срывать (стрелки зеленого лука)
щепать. N. Хăйă чел, щепать лучину. Образцы 77. † Кăмака çинчи пулене, хăйă чĕлме юрамасть. || Кроить (ремни).
чĕлĕ, ломоть, отрезок. N. Чĕллĕн-чĕллĕн, ломтями. У. Я. Вĕсем, мăян çисе пурăннăскерсем, çăкăр чĕлли шыранă. Букв. 1900. Пĕр каснă чĕлле çыпăçтармалла мар вара.
«щепать (лучину)», «разрезывать», «разрезывать на узкие полоски (кроить ремни)»; Замахш. тил «нарезать на тонкие ломти» (дыню); уйг., узб., кирг., казах., ног., алт. В тил, тур., тат., туркм. дил, башк., тат. тел, якут. тәл «щепать, (лучину)», «разрезать по длине на узкие полоски», «разрезать на куски, на ломти, на части», «кроить»; тув. дал «распиливать (бревно на доски)»; «разрезать кожу на ремни».
Çавăн пекех пăхăр:
чĕкел чĕкет чĕкре чĕкрене ер « чĕл » чĕл-чĕл чĕлĕ чĕлĕм чĕлĕм евĕрлĕ инфузори чĕлĕм турт