Шырав: ылхан

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.
проклятие

проклятый
хура ылхан —тяжкое проклятие
ылхан сăмахĕсем — слова прокляти

II. глаг.
проклинать
вăрçа ылхан — проклинать войну

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(ылhан), проклинать. Так почти во всех говорах. См. ывхан. Ст. Яха-к. Ылханакан çынăн ылханне ан çитер, çырлах. (Из моленья). || Проклятие, злое пожелание. Изванк. Ылхан — зложелание. См. шарлаттар. Ч. С. Чăнах та пирĕн асатте, пирĕн ылхан çитнĕ пекех, нумай та пурăнмарĕ. Сред. Юм. Ылхан çитнĕ. Кам та пôлса ылхансан, хуйăх килсе пôлсан, ылхан çитрĕ пôль, теççĕ. Б. Хирлены. † Икĕ алăра ик тутăр, икĕ тутри та хĕр тутри, хĕрсĕн ылхань (т.-е. ылханĕ) çитрĕ пуль. Бюрг. Çухалнă пуç çухалат, ман ылханăм çав пултăр. Требн. Пур тĕрлĕ ылханран та хăтар. IЬ. Е вăл хăйĕн ылханĕ айне пулнă пулсан, е хăйне хăй тарăхса ылханнă пулсан, — Сана тархаслатпăр, Сана кĕлтăватпăр, Турă, каçар ăна. Сред. Юм. Кошак ылханĕ. Кошака çапсан, ô хӳрине солласан, ылханать, теççĕ.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«проклинать»; в тюркских языках нам не удалось найти этимологически родственного слова; здесь в значении «проклинать» употребляются: кирг., тат. карга, башк. кapғa, карған и др.; частично напоминают чув. ылхан у Ибн-Муханны алкын «уничтожиться», «гибнуть» и др. тюрк. алка, алт. В алга, но последние имеют совершенно противоположное значение — «благословлять», «славословить».

Çавăн пекех пăхăр:

ылтăнлат Ылттăнпи ылхав ылхавлă « ылхан » ылханлă ылханлăн ылхантар ылхану ылхануллăн