Шырав: тăрăн - Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. ист.
турун — средневековый феодал, князь в Поволжье (у чувашей)

II. глаг.

1.
вонзаться, втыкаться
врезаться
пуçпа юр ăшне тăрăн — уткнуться головой в снег
кĕнеке çине тăрăн — перен. уткнуться в книгу, погрузиться в чтение
ухă йĕппи мишень варрине тăрăннă — стрела вонзилась в центр мишени
хăмăл тăрăнать — стерня колется, колет ноги
кимĕ çыранти хăйăр çине пырса тăрăнчĕ — лодка врезалась в прибрежный песок
тăрăнса лар — воткнуться, вонзиться

2.
упираться во что-л.
выходить куда-л.
çул шурлăха тăрăнать — дорога упирается в болото

3.
на скакивать, налетать
тунката çине тăрăн — наскочить на пень, споткнуться о пень
пырса тăрăн — налететь, удариться с ходу
машина юпа çине пырса тăрăннă — автомобиль налетел на столб

4. перен.
набрасываться, накидываться, налетать, нападать
ун çине ахалех тăрăнаççĕ — на него зря нападают

◊
тăрăнса ан — свалиться, повалиться
ывăннипе тăрăнса ан — валиться (с ног) от усталости

III.
подражание дребезжанию
тăрăнн! — усил. от тăрăн III.
кантăк тăрăнн! туса илчĕ — оконные стекла сильно задребезжали

тăрăн-тăрăн —
1) подражание повторяющемуся дребезжанию
2) подр. — о тяжелой и твердой походке
тăрăн-тăрăн утса пыр — идти тяжелой и твердой походкой

Çавăн пекех пăхăр:

тăрăлтаттар тăрăлти Тăрăм Тăрăм тĕлĕнчи Тимеш « тăрăн » тăрăн йăвăççи тăрăн йывăççи тăрăн-тăрăн тăрăн-тăрăч-чарăн тăрăнлат