Шырав: шурă - Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

(шур)

1.
белизна

белый, светлый
белое
шăл шурри — белизна зубов
шăл шурри те уçмарĕ — он и рта не раскрыл
шурă акăш — белый лебедь
шурă калкан — белый ковыль
шурă кĕленче — матовое, молочное стекло
шурă кирпĕч — белый, силикатный кирпич
шурă мăк — белый мох, сфагнум
шурă мулкач — заяц-беляк
шурă пĕлĕтсем — белые облака
шурă сăрă — белила
шурă çăнăх — белая мука
шурă упа — белый медведь
шурă чарлан — белая цапля
шурă чуста — тесто из крупчатки

Тарăн варта шурă хăйăр анчах, çунă шурă юр пек. — фольк. В глубоком овраге светлый песок — что свеже-выпавший белый снег.

Шурă аппан шăлĕсем хура. (Хуртпуççи). — загадка У белолицей девушки зубы черные. (Раковина-ужовка с черными краями).

2.
седой, белый
сивый (о масти лошади)
шурă çӳçлĕ — 1) светловолосый, белобрысый 2) седоволосый, седой как лунь
шурă сухал — 1) седая борода 2) белобородый старец, аксакал

3. ист.
белый
бело-
шурă гварди — белая гвардия
шурă çар — белая армия
шурă эмигрант — белоэмигрант

4.
топящийся по-белому
шурă мунча — баня, топящаяся по-белому
шурă пӳрт — изба, топящаяся по-белому

5.
чистый, свежий, незагрязненный
шурă кĕпе-йĕм — чистое белье

6.
бельмо
унăн куçне шурă илнĕ — у него на глазу бельмо

◊
куç шурри — белки глаз
çăмарта шурри — белок яйца
карттă çинчи шурă пăнчăсем — белые пятна на карте
шурă амак — мед. белая горячка
шурă армути — бот. полынь горькая
шурă вĕрене — явор
шурă кăмпа — боровик, белый гриб
шурă кăрăç — груздь, подгруздок
шурă ылтăн — 1) платина 2) белое золото, хлопок
шурă куçпа пăх — смотреть косо, недовольно (букв. смотреть белыми глазами)
хурапа шурра ан уйăр — не отличать черное от белого
хурапа шурра тӳс — хлебнуть лиха, испытать невзгод
шурă ялав çĕкле — выкинуть белый флаг, сдаться

Çавăн пекех пăхăр:

шур эрĕм шур япала шур-арăм шур-пăшлак « шурă » шурă çĕлен шурă çеçке шурă çӳçе шурă аист шурă амур