Шырав: антăрлăх - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(анды̆рлы̆х), 1. I. q. аналăх. 2. Vinculum, quo capitis tegumentum sub mento substringitur. Подгубник, часть узды, которая застегивается или завязывается под подбородком лошади и мешает узде съезжать с головы животного. Так же называются подобные же подвязки у тухя, хушпу, чалма, шĕлепке (шляпы) и карттус (фуражки). Н. Карм. Йĕвен сĕвĕнесрен антăрлăх çыхаççĕ. Шĕлепке ( Ст. Чек. и: карттус) çилпе вĕçесрен антăрлăх тăваççĕ. Чтобы узда не снималась, завязывают подгубник. Чтобы шляпу (фуражку) не снесло ветром, делают шнурок. Ст. Чек. Йĕвен ан хăвăнтăр тесе лаша мăйĕ айĕнчен антăрлăх çыхаççĕ. Чтобы узда не спадала, ее подвязывают подгубником. СПВВ. МС. Йĕвенĕн антăрлăхĕ татăлса кайнă та, лаша пуçĕнче тăра пĕлмест. У узды оторвался подгубник, и она не держится на голове лошади. СПВВ. ЕХ. Антăрлăх — янах айĕнчен çыхмалли, т. е. что подвязывается под подбородком. Также говорят более определительно: йĕвен антăрлăхĕ (jэ̆_вэн’ анды̆рлы̆h’э̆, подгубник у узды; нăхта (нŏхта) антăрлăхĕ, подгубник у недоуздка (Питуш.); тухья (тухjа) антăрлăхĕ, часть „тухья“ из холста, унизанная монетами и бусами и застегавающаяся под подбородком; состоит из двух частей, спускающихся от обоих висков. Сред. Юм. Тõхья антăрлăхĕ-монеты под подбородком (недостат. обьяснение). СПВВ. Антăрлăх — тухьянăн, мăй айăнчен çаклатаççĕ. Антăрлăх — подвязки у „тухья“, застегивающиеся под подбородком. Ст. Чек. Антăрлăх — тухьяна сĕвĕнсе ӳкесрен янах айĕнчен çаклатмалли япала. Ст. Чек. Тухья сĕвĕнсе ӳкесрен антăрлăх çаклатаççĕ. Чтобы тухья не спадала, застегивают а. ЧП. Икĕ антăрлăх кĕмĕл, пичĕ хĕрлĕ, — пирĕн савнă тусăм мар-ши çав? Обе подвязки серебряные, лицо — румяное; не моя ли это милая? ЧП. Пуян çынсен те тухья пур-çке, Петруш аю, Петрушаю! тухйи антăрлăхсем тенкĕрен-çке. И у богатых людей есть тухья, подвязки которых из серебряных монет. Ст. Чек., Череп. Хушпу антăрлăхĕ — подвязки для хушпу. Сред. Юм. Хõшпу антăрлăхĕ — монеты. подвешенные под подбородком (недостат. обьяснение).

Çавăн пекех пăхăр:

антăра-сухра антăрат антăраткала антăрлă « антăрлăх » антăс антăс курăкĕ антăх антăхнă антăхтар