(пы̆т, пŏт), пуд. Икково. Çак пăт тăвара сот мана. Продай мне этот пуд соли. N. Пилĕк пăт кĕрекен мăйăх. N. Тăхăр пăт чăпти. N. Пăт çурă, полтора пуда. Янш.-Норв. † Пăтшар салат пухăпăр, икшер хăна илĕпĕр, сарă алтăрпа ĕçĕпĕр. Регули 1040. Килĕрен пăтшар çăнăх пачĕç. (Прер çын, прер пăт çăнăх). IЬ. 914. Икĕ пăт ыраш сотрăм; пăт ыраш сотрăм.
(пŏт), то же, что пăтă, каша. Сред. Юм., Янш.-Норв.
(пы̆т), подр. глухому падению капли. Б. Олг. Пăт, пăт, пăт! томла йохат (пĕчиккĕн). СТИК. Шыв пăт, пăт тумласа анат. Шорк. Томли час-час томлать: пăт-пăт, пăт-пăт! тăвать. || Подр. глухому биению, удару, стуку, взрыву, падению. Капк. Пăт-пăт, пат, питĕ хавассăн тапнă ун чĕри. N. Пăт-пăт, пат, тесе шаккаса юнанă. СТИК. Пурнепе сĕтел çине пусса тĕртсе пырсан, темĕскерле вăл тикĕс пымаст, пăт-пăт туса чарăнкаласа пырат. Тюрл. Çил тохсан, олмуççи тăрринчен олма пăт, пăт! (или: пăт-пат. КС.) перс'анать. || Решительно, определенно. Тюрл. Пăт татса кала (решительно). Орау. Пăт татсах каламарĕ. Определенного не сказал. Сред. Юм., КС. Пăт татса кала, говори окончательно. || Подр. моментальной остановке действия. Якейк. Çытар çине пăт выртнă та, пăт вилсе кайнă; пăтах выртса, пăтах вилнĕ (тихо, незаметно для других). || Подр. быстрому образованию ямки, провалу. N. Пăт потни. См. лакăмлан. || Совершенный, полный, круглый (о сироте). N. Çапла унăн ачи пăт тăлăхтурат пулса юлнă. || Подр. быстрому прикосновению. Якейк. Пăт посса илнĕ. Коснулся чем-либо. || Пятнышком, крапинкой. Шибач. Пăт шорă, с белыми пятными. См. пот.
Çавăн пекех пăхăр:
пăстар пăсташ пăсташ тасатни Пăсулук « пăт » пăт поканĕ пăт чĕрес пăт-ломпăрт пăт-пат пăт-тăва