Шырав: ăру

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
племя, род

племенной, родовой
ăру амăшĕ— праматерь
ăру ашшĕ — праотец, прародитель
ăру обществи — родовое общество
ăру пуçĕ — пращур, родоначальник
ăру пуçлăхĕ — старейшина, предводитель племени
ăру йĕрки — родовой строй

2.
потомство
вĕсен ăрăвĕ йышлă — их потомство многочисленно.

3.
поколение
аслăрах ăру — старшее поколение
çамрăк ăру — 1) собир. потомство, потомки 2) молодое, младшее поколение, юная смена
çĕнĕ ăру — новое поколение
ăруран ăрăва — из поколĕния в поколение, от поколения к поколению

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(ы̆ру), род. Ст. Чек. Истор. Çапла салана-салана кайса, вĕсем темиçе ăрува уйăрăлнă (разделились на несколько родов); ăрувин те ячĕсем пулнă. Сборн. мол. Санран кайран санăн яхусем те ăна ăруран ăрура тытса тăччăр. Изамб. Т. Те кусен ăрăвĕнче çивчĕ чĕлхелĕ? Или у них в роду очень остры на язык? Ib. Ахаль ăрăвĕнче (в роду) çапла чир пур. БАБ. Çак Павăла (павăлăн?) çав ĕлĕкренпех ăрăвĕ ĕрчемен (не было потомства). Халĕ те вăсем арлă-арăмлă анчах пурăнаççĕ. Сред. Юм. Ăру, потомство.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

1. ыруг 2. ыру

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, ăрăв 1. «род», «племя».; 2. «потомство»; 3. «поколение».; орх.-енис. уры «потомок», уры огул «сын» др. уйг. юрид. док., АФТ. узб. уруғ, кирг. урук, казах. урык, ру, к. калп. урык, уру «семена (злаков)», «семя (сперма)»; «род», «поколение» «потомство»; чаг. урук «племя», «род», «колепо»; уйг. урук «зерно», «семя» > «род» «племя» > «потомство» «дитя»; «дочь»; тув. уруг «девочка»; «ребенок»; «девушка»; оол уруг «мальчик», ныс уруг «девочка»; ср. монг. ураг «родственник», «родки» «свойственник». Путь семантического развития слова уруг Л. А. Покровская представляет в следующем виде: «семя», «зерно» > «род», «племя» > «родственник» «поколение», «родня», «потомство» > «дитя», «дочь» (ИРЛТЯ 42).

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

йăх. Çавăн пек çыннăн ăрувĕ (йăхĕ) тăват сыпăка анчах çитет, малалла каяймасть, пĕтсе ларать [Комиссаров 1918:7–8].

Çавăн пекех пăхăр:

Ăрттаман Ăртут Ăртуть Ăртяк « ăру » ăрулăх Ăрункă ăрункăш ăрус ăрускă