Шырав: авăт

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
петь — о птицах,
перевод зависит от сложившихся в русском языке связей слов:

кричать, клекотать, куковать и др.
автан авăтать — петух кукарекает
куккук авăтать — кукушка кукует
путене авăтать — перепел кричит
авăтса яр — запеть, закричать
авăтса ил — пропеть, прокричать
вуник куккук, пĕр карăш авăтаççĕ пĕр харăс — фольк. двенадцать кукушек и один коростель кричат в один голос
Ăмăрткайăка авăтни те килĕшет. — посл. Орла и клекот красит.
Ир авăтакан куккук кукша пулнă, тет. — посл. Кукушка, которая рано закуковала, стала плешивой. (соотв. Рано пташечка запела, как бы кошечка не съела).
2.
трещать, стрекотать, верещать (о насекомых)
шăрчăк авăтать — 1) сверчок верещит 2) кузнечик стрекочет
3. диал.
квакать (о лягушках)
4.
греметь, громыхать
аслати авăтать — гром гремит
II. диал.
то же, что алт
Алăсар-урасăр алтăр авăтăп. (Тумла юхни). — загадка Без рук, без ног выдолблю ковшик. (Капель).

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(авы̆т), canere (de quibusdam avibus dicitur, veluti de gallo, de aquila, de noctua, de coturnice, de ortygometra, de cuculo, de luscinia); coaxare (de ranis); tonare (de fragore caeli); stridere (de cicada). Петь (о некоторых птицах, как-то: петухе, орле, сове, перепелке, коростеле, кукушке, иногда и о соловье): квакать (о лягушке); греметь (о громе); трещать (о сверчке и кузнечике). Якей. Çор çĕр çитсен ялта пор атан та авăтать. В полночь в деревне поют все петухи. Ib. Çăмăра сиссен атансам хытă авăтаççĕ. Петухи поют громко, когда почуют дождь. Бурунд. Ăмăрт-кайăк авăтса ярсассăн хирти тырă-пулăсем хумхăнать. Когда заклекчет орел, заколышется полевой хлеб. Альш. Ăмăрт-кайăк чĕпписем авăтса ярсан хирти тыр-пул хумханать. Когда заклекчут орлята, заколышется полевой хлеб. Синьял. Пӳрт тăрне тăмана кисе авăтсан мĕн те пулсан инкек пулать ĕнтĕ, теççĕ. Если на крыше дома закричит сова, то, говорят, непременно будет несчастие. Альш. † Вуник кукку пĕр карăш авăтаççĕ пĕр харăс. Двенадцать кукушек и один дергач кричат все в один голос. Альш. † Шурта шăпчăк авăтать, хăмăш пĕве янăрать. В болоте поет соловей, оглашая своим пением стволы тростника. Якей. Çăхă авăтсан лайăх мар, теççĕ. Если курица запоет петухом, то, говорят, зто не к добру. || Якей. Çор-конне шапасам хытă авăтеă чохне тыр акма вăхăт. Весною, когда сильпо квакакя лягушки, пора сеять хлеб. Землед. Шапасем авăта пуçласан сĕлĕ акма вăхăт çитет. Когда начинают квакать лягушки, наступает время для посева овса. Якей. Кăмака хыçĕнче шăрчăк авăтать. За печкою верещит сверчок. Якей. Çĕрепех мăнаçи авăтрĕ. Всю ночь гремел гром. Л. Кошк. Çĕрĕпе аслати авăтрĕ. Id.
(авы̆т), fodere, cavare, excavarc. рыть, копать, долбить. (Якей., Панклеи, Шибач., Урмай, Изванк). ЧС. Хăшне масар çине шăтăк авăтма ячĕç. Иного послали на кладбище рыть могилу. Якей. Авăн вочахĕ (чит. воџ̌ах̚) авăтрăмăр. Мы рыли овинную яму. Ib. Конта çăмăр шу йохма канав авăтас полать. Здесь надо вырыть для стока дождевой воды канаву. Ib. Пĕр моклашкаран авăтса такана турĕ. Выдолбил из чурбана ночевки. Урмай. Алăсăр-урасăр алтăр авăтăп. (Тумла йӳхни). Без рук и без ног я выдолблю алдыр. (Загадка о капели). Якей. Ку йопая авăтса кăларас полать, ахальăн тохас çок. Этот столб придется вырыть, а то иначе его не вытащишь. Ib. Канава туран анаталла авăтса кайăпăр. Мы будем рыть канаву, направляясь с возвышенности к низменности (или: с верхнего конпа селения к нижнему). Якей. Пашалусенрн чĕпĕтсе илнĕ тĕпренчĕксене çĕре авăтса пытарнă. Крошки, отщипнутые от лепешек, зарыли в землю. Яргейк. „Эпĕ шĕшкĕ тĕмми айне авăтса выртатăп та, хĕл каçап„ тенĕ. Она сказала: „Я вырою себе под кустом орешника нору и в ней перезимую“. Якей. Арман тунă чох алла çĕçепе авăтса илтĕм. Когда я делал мельницу, то выхватил себе из руки ножок кусок мяса. V. алт, чав.
(авы̆т) ferramentum, quo алтăрсем ех materia cavantur, инструмент, которым выдалбливают из дерева „алтăр“ (Орау.). V. алтă.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «петь» (о петухе, кукушке и лр.); 2. «греметь» (о громе); якут. ӓт «греметь» (о громе); ӓтлӓ «петь», «шебетать» (Радлов I, 1273); КБ ӓт, тур. ӧт, тув. эт «петь» (о птицах); тат. әтәч башк. әтәс «петух; в других тюркских языках мы не нашли этимологически соответствующих слов, имеются только семантические варианты: сайри (уйг.), сайра (тат.), кичкар, кычкыр «петь» (о петухе) и др.

Çавăн пекех пăхăр:

авăсăм авăсăм такани авăсăн авăстар « авăт » авăттар Аваç Аваççи Аваçка Аваккай

авăт
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150