I.
1.
мерить, измерять
взвешивать
температура виç — измерять температуру
шыв тарăнăшне виç —измерять глубину реки
тумтир çĕлеме виç — снять мерку
алăпа виç — прикинуть (вес) на руке
виçсе пар — отмерить, взвесить для кого-л.
виçсе тух — измерить, вымерить (напр. луг)
куç виçейми — неоглядный, необозримый
Çиччĕ виç те пĕрре кас. — посл. Семь раз отмерь, один раз отрежь.
2. перен.
взвешивать, обдумывать
сăмаха виçсе калаç — говорить обдуманно
II.
см. виçĕ
мерить, измерять
çĕр виçмелле — нужно мерить землю
виçсе пар — отмерить
(вис’), весить, мерить, измерять, снимать мерку. Якейк. Ĕнер эп хама виççе (scr. вĕççе) пăхрăм та, 5 пăт тортрăм. Вчера я взвесился, и вытянул 5 пулов. Ир. Сывл. 31. Тĕнxе ыйхине вĕсем виçсе тăраççĕ (измеряют). Ала 86°. Чиккине виççе илчĕç (вымерили) те, тăратрĕç кусем ухсах карчăкпа ухсах чанана. Сюгал-Яуш. Пӳртре эпĕ мăн пуллине виçрĕм те (взвесил), сакăр кӳренке туртрĕ. Беседа чув. Хĕвел çавăрнăш, кĕленкĕрсем, тата ытти япаласем те виçе-виçе янă (отвешивали). Б. Яныши. Пирĕн шур урлă виççе каçмалла пулчĕ. Н. И. П. Мана виç. Сними с меня мерку. К.-Кушки. Паян мана çĕвĕçĕ тумтир çĕлеме (касма) виçрĕ. Сегодня портной снял с меня мерку. Б. Яуши. Çиччĕ виç те, пĕрре кас, теççĕ. Семь раз отмерь, один раз отрежь. (Послов.). СТИК. Виççе пырат. Широко шагает. || N. Таçтан виççе кăларнă ĕнтĕ ку еврей пупĕсем хăйсен туррин кăтрисемпе пӳрнисене, тесе, такам та шухăшламалла кунта.
три (отдельно не ставится). См. виçĕ, виççĕ. Щ. С. Виç вунă пус, девять копеек. N. Эсĕ мана йоратнине пĕлнĕ полсан, пĕр виç сăмах поплес полатьчĕ. Б. Яныши. Çичĕ тунката хушши виçсен, виç çĕрелле каякан çĕре çитсен, мишавай пăрахрĕ те, киле карĕ. Хурамал. Унта виç çурпилĕк çерем илес тет. Юрк. Виç-тăват анасем акакан çынсем аран-аран тăранса хĕл каçаççĕ. Сред. Юм. Ыраш çĕртми тăваччин кăт (= хăш) хыт анана кайса сохалаççĕ; ôна кайран каллах çĕртме тăваççĕ, çавна: виç хут тунă, теççĕ. Шорк. Зимою, в очень холодные дни, по обеим сторонам солнца бывают два радужных столба; они, вместе с солнцем, называются «виç хĕвел, виçĕ хĕвел» (три солнца). Регули 1017. Виç ял орлă кайсан, тăваттăшне кĕр. Ib. 1016. Виç кил-карти орлă тăваттăшăнче топрăм. Артюшк. † Эпирех те асăнатпăр, ай, виç кунта, эсир пире асăнатри виç часра? Ала 98. Хайхи çын виç кĕлтерен авăн хочĕ те, саппăр, тит. Качал. † Виç лаши та ĕçкейĕн. У меня все три лошади деверевы.
үлчәргә
[viŝj]
mezuri (mezuru)
виçсе пар — mezuri (mezuru), pesi (pesu)
виçе — mezuro, peso, mezurunuo
йывăрăш виçи — pezmezurilo
виçĕмлĕ виçе — preciza mezuro
виçине пĕл — scii limojn, ne eliri el limkadro
виçев — mezur(ad)o
виçелĕх — mezureco
виçелĕх туйăмĕ — takto
виçесĕр — senmezura, senlima, senfina
Çавăн пекех пăхăр:
взяточник взяточничество взять взяться « виç » Виç çырма Шашкар виç кĕтеслĕ пӳрт виç кĕтеслĕ хомăш виç кун кĕлли виç тĕп