Шырав: вучах

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
очаг
авăн вучахĕ — уст. очаг в овине (для просушивания снопов перед обмолотом)
лаçра вучах çунать — в очаге летней кухни горит огонь

2. перен.
очаг
вăрçă вучахĕ — очаг войны
культура вучахĕ - очаг культуры

3.
костер
вучах вырăнĕ — кострище
вучахра пĕçернĕ çĕрулми — картофель, испеченный на костре

4.
горн (в кузнице)
загнетка (в русской печи)
тимĕрçĕ вучахĕ — кузнечный горн
вучаха кăмрăк кăлар — выгребать угли из печи на загнетку
вучаха хуран çак — повесить котел на загнетку

5. перен.
очаг, семья, родной дом
тăван вучах ăшши — тепло домашнего очага

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

очаг, горн

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

вочах (вуζ’ах, воџ̌ах), очаг; печной очаг. К.-Кушки. Вучах кăмаканăн пулат, вăл кăмака çăварин сулахай енче пулат (если встать лицом к устью печи); унта чăвашсем, хуран çакса, яшка пĕçереççĕ. Т. М. Матв. Аслă ялтан-кĕçĕн яла туй пырать. (Кăмакаран вуçаха кăвар туртни). N. Вучах хур. Шурăм-п. № 5 Мăкăли пире, вĕтĕ çатрасем хуçса, кив вуçах вырăнне хурчĕ (= хуçĕ). КАЯ. Унта çитсенех, çынсем, çĕр алăтса (= алтса), ик пысăк вучах тăваççĕ. Пĕр вучахĕ çине вăкăр пĕçермелли хуран лартаççĕ; теприн çине пăтă пĕçермелли хуран лартаççĕ. Чертаг. Вутлă вучах — налево, где горит огонь и висит «хуран çекли»; кĕл вучаххи — направо, где лежит зола (у чувашской печи).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

учак

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«очаг», «горнушка»; МК, АФТ, азерб., туркм., тур., кумык, оджак (дж - ), тув. одаг, Замахш., уйг., шор. очак, уйг. Син. yчаффф, узб. учок, кирг., ойр. очок, тат. учак, башк. усак, казах., к. калп., ног. ошак «очаг». Образованы от вут ~ ут ~ от с помощью аффикса уменьшительности -чах, ~ -чак ~ -чок ~ -шаку ~ ок ~ г ~ хч ~ с ~ шв — прот.; русское слово очаг заимствовано у тюрок (татар).

Çавăн пекех пăхăр:

вутпуççиллĕ вутсыппи вутчуль вучар « вучах » вуш вушар вушни вушт вход