Шырав: евчĕ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
сват, сваха
евчĕ яр — послать сватов
евчĕ пул — быть сватом

2.
сводник, сводница

3.
посредник (в каком-л. деле)

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сватун(-ья); сводник(-ца). СПВВ. ЕХ. Евчĕ — хĕр çураçнă чухне хăтана çӳрекенни. Юрк. Евчи (арлă-арăмлă) туй тапранас уммĕн икĕ хăта хушшинче туй пирки калаçаканни, хĕре çураçаканни, чăпăрккă пăрахаканни. Янш.-Норв. Çураçиччен хĕр ашшĕпе авланас ашшин хушшинче сăмах çӳретекени евчĕ пулать. Евчи вăл е хĕр ашшĕсен пĕлĕшĕ пулать, е упăшки пулассин пĕлĕшĕ пулать. Упăшки пулассин ашшĕ енчĕ патнĕ каять те, хĕр ашшĕ патне: хĕрне хулăм мĕн чухлĕ ыйтать? тупра мĕн мĕн парать? тесе, ыйтма ярать. Ст. Чек. Упа лартат евче çăккăр-тăвар. Медведь угощает сватунью. Изамб. Т. Евчĕ всегда бывает из той же деревни, откуда невеста. N. Ывăл ачи ӳссе çитсессĕн, ашшĕ-амăшĕ хĕр шыра пуçлаççĕ. Хăтана тӳрех хăйсем çуремеççĕ, вĕсем пит вăтанакан çынсем, шыраççĕ вĕсем çын урлă, вăл çынна евчĕ теççĕ; евче... е арăмĕ, е упăшки уйрăм пулмаççĕ, икĕшĕ пĕрле пулаççĕ. Евчĕ малтан хĕр ашшĕ-амăшĕпе калаçаççĕ, ыйтаççĕ панине-паманнине. || СПВВ. «Евчĕ — посредник. IЬ. † Тусана тăвас пулсан, лайăхне ту, ялти туса евчĕ кирлĕ мар». Стюх. † Тăватсăн, ту тусна ялтине: ялти туса евчĕ (посредник) кирлĕ мар. || Латыш. Нишлеме иккĕн кирлĕ: пĕри карчăкки, тепĕри евчи.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«сват», «сваха» («человек, занимающийся сватовством»); азерб., уйг. әлчи «посол», «посланник»; «сват», «сваха», уйг. Син. ӓлчи «сват»; тув. эльчи «посыльный», «гонец»; алт. элчи «курьер»; ойр. элчи «посол», «вестник», «глашатай»; башк. яуси, тат. яучи, тат. Сиб. сауцы, кирг. жуучу, к. калп. жаушы, туркм. савчы, узб. совчи «сват», «сваха». Происходит от эл, ил «народ», «племенной союз»; элчи — «представитель народа» «посланник», «вестник»; когда невесту брали из чужого племени, то сват (сваха) действительно являлся представителем племени, которое поручало ему для одного из своих членов выбрать невесту; ср. чаг. йавчи «человек, который ради гостеприимства (угощения) и свадьбы приглашает гостей» (Боровков Бада’и’ ал-лугат 43). Ср. монг. джиғучи «сват», «посредник»» «сводник» (Котвич).

Çавăн пекех пăхăр:

европейский европейцы евроюсав Евтокким « евчĕ » евчи Евьен егерь Египет кобри Египет чарланĕ