Шырав: ейӳ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
разлив, половодье, паводок
ейӳ шывĕ — половодье, полые воды
кăçал ейӳ хытă сарăлчĕ — в этом году разлив был большой
шыв ейĕве кайрĕ — наступило половодье

2.
пойма

пойменный, заливной
Атăл ейĕвĕ — волжская пойма
ейӳ улăхĕсем — поименные луга

3.
отмель, мелкое место в реке
ейӳ вырăнпа каç — перейти вброд по мелкому месту

4. диал.
мелкий
ейӳ турилкке — мелкая тарелка

5. перен.
разгул, кутеж
ейĕве ярăн — предаваться разгулу

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(jэjӳ), разлив реки. СПВВ. Х. Ейӳ — разлив воды. Ст. Айб. † Кăçал йĕпе питĕ пулчĕ, ейӳ карĕ аякка. Нынче было очень мокро, разлив был широкий. (Та же песня и в с. Тайбе). Ядр. Ейӳ тухсан, во время разлива. Ч.С. Пирĕн пĕр Пăла (scr. Була) ятлă пысăк çырма пур, вăл çур-кунне ейĕве каят (разливается). N. Çыранĕсенчен тухса, пит ейĕве кайса выртать (о реке). Изамб. Т. Çур-кунне шыв тулсан, ейӳ тухать те, икĕ енелле те сарăлса каять. IЬ. Кăçал ейӳ тухăрĕ (= тухрĕ, вода вышла из берегов). IЬ. Кăçал ейӳ инçене сарăлчĕ (широко). IЬ. Ейӳ чаксан, атмапала пулă тытаççĕ. После спада воды рыбу ловят наметкой. IЬ. Ыраш аксан, ăна ейӳ пусат. Если посеять рожь, то ее затопит разливом. Хыпар № 5, 1906. Нил шывĕ, тулса, 10—14 аршăн çӳлелле хăпарса каять; вара хăй çырансенчен тухать те ейӳ пулать (инçе сарăлать). Сир. 46. Фисонпала Тигр шывĕсем çĕнĕ çимĕç ĕлкĕрнĕ вăхăтра ейӳ кайса тулнă пек вăл ăслăлăх тултарать. Имен. «Ейӳ — зажоры, разлив реки. Ейӳ пула пуçласан». N. Çаран ейӳве кайнă. Луга залиты водою. || «Изволок». Тюрл. Ейӳ — изволок. || Неглубокое место в реке, где вода течет мелкими струйками. Тюрл. || Мелкий (о посуде). СТИК. Ейӳ тиркĕ, ейӳ чашкă, тесе, ăшăк чашкă-тирке калаççĕ.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«разлив реки»; алт. И йайкын, яйык (ср. река Яик, теперь Урал), хак. чайын «разлив»; см. ейĕл.

Çавăн пекех пăхăр:

ейлеке ейме ейпешке ейпух « ейӳ » ейӳ кай ейӳ чупакан çĕр ейӳве кăлар Ейӳк Ейӳк хули