Шырав: йĕм

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

общее название одежды для нижней части туловища:
брюки, штаны, кальсоны и т. д.:
ача йĕмĕ — детские штанишки
аялти йĕм — подштанники
ваткăллă йĕм — ватные брюки
кĕске йĕм — 1) трусы 2) шорты
çыртма йĕм — детские штанишки (с прорехой)
хĕрарăм йĕмĕ — панталоны, штаны (женские)
йĕм кати — ширинка, прореха
йĕм пĕççи — штанина
йĕм çăрхи — пояс брюк
йĕм типĕ — мотня обл.
йĕм пĕççине хăпарт — засучить штанины
йĕм пĕççине тавăр — засучить штанины
шыва кĕмелли (кĕске) йĕм — плавки

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

льняные кальсоны; атă çинчен кăларса çӳрекен йĕм – брюки.

74 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(jэ̆_м), портки, штаны. Юрк. Алă-шăлли вырăнче кирек хăçан та вĕсенĕн кивĕ, ниçта юрăхсăр çĕтĕк-çурăк улача йĕмлескер (что-то в роде порток) çакăнса тăрат. Абаш. Йĕмне хăпарта-хăпарта кĕчĕ (подтягивая). N. Йĕмĕре тăхăнăр та, пырăр, кĕпелерен калаçнă (рубаху, по уговору, дадут там). КС. Йĕм вĕççĕн, в одних нижних штанах (м. б. и в рубашке. Сред. Юм.). Якейк. Ку лаша ăна йĕм хутарать (= уппткă тăвать). N. † Тури касăн хĕрĕсем йĕмне антарса кăçкăраççĕ. Тайба. † Чаплă, чаплă аппасен кĕпи кĕске, йĕм хура. N. Манăн порте пор, киле пырсан, аrămăn jĕm tоlli (-λи^ы) k...i pоr.

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[jemj]
pantalon(et)o, kalson(et)o
ача йĕмĕ — infana pantalono
пепке йĕмĕ — bebbestaĵo, bebkalsono
айалти кĕпе-йĕм — subvestaĵo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«холщовые штаны»; др. тюрк., МК ӳм, желт. уйг. йем, АФТ ӳмӳдӳн, уйг., узб. шим, кирг. шым, казах., к. калп. сым «штаны», «шаровары»; тат. димилӓр «шаровары». Ср. монг. ӧмд (ӧн) «штаны», «брюки»; ӧмсӧх «надевать»; «одеваться»; бур.-монг. (Подгорбунский) ӳмӳдӳн, ӧмӧдӧн «штаны»; бур.-монг. (Черемисов) ӳмдэ(н) «штаны», «брюки»; ӳмдэхэ «надевать»; «одеваться»; ср. перс. (джаме) «платье», «одежда». Мункачи производил это слово от пехлевийского уатак «одежда», «платье» (Hasan Eren. Beitrage zur türкischen Wortforschung, KCsA, 1941, Bd. Ill, 2 Heft, S. 140); см. также KSz. I, 157.

Çавăн пекех пăхăр:

йĕлтĕрçĕ йĕлтĕрле йĕлтĕрчĕ Йĕльмахва « йĕм » йĕм çăрти йĕм çĕлекен йĕм кантăри йĕм катăкĕ йĕм кати